بررسی تشبیهات اساطیری در توصیف طبیعت در سبک خراسانی و عراقی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: پژوهشنامه ادب حماسی، دوره: 15، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JPNFA-15-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 236
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد خشکاب

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار.ایران

علی عشقی سردهی

عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، ایران

ابوالقاسم امیر احمدی

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار،ایران

چکیده

بررسی تشبیهات اساطیری در توصیف مظاهر طبیعتدر سبک خراسانی و عراقی محمد خشکاب* دانش­جوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد سبزوار، دانش­گاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران. علی عشقی سردهی** دانش­یارگروه زبان­ و ادبیات­ فارسی، واحد سبزوار، دانش­گاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران (نویسنده مسوول). ابوالقاسم امیراحمدی*** دانش­یار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانش­گاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران. تاریخ دریافت: ۲۸/۲/۱۳۹۷ تاریخ پذیرش: ۲/۷/۱۳۹۷ چکیده کم­تر اثر ادبی را می توان یافت که بر حسب نیاز خویش از خوان شاهنامه بهره ای نبرده باشد. از میان کارکردهای مختلف اشارات شاهنامه ای در موضوعاتی چون: مدح، تبیین مسائل حکمی و تعلیمی، پیوند با عرفان، مضامین غنایی و تغزل گونه، ساخت تمثیل، ترکیب­سازی های بلاغی و...کارکرد آن در توصیف مظاهر طبیعت جلوه­ای خاص یافته است. در این میان شعرا در قلمرو ادبی از تشبیهات اساطیری و حماسی در تصویرسازی های طبیعت­گرایانه خود بهره برده اند. یکی از طرق وصف طبیعت، مشبه به قراردادن هر یک از اشارات اساطیری و حماسی در مقابل مظاهر طبیعت است. عناصر رنگ، سپاهی، اشرافی و شکل هندسی بهترین وجوه تشابه مظاهر طبیعت با قهرمانان حماسی قرار می گیرد. الگوپذیری از اعمال و کردار بارز قهرمانان، اشاره صریح به اصل داستان، استفاده از تقابل های دوگانه و فضا سازی (براعت استهلال) از ویژگی­های این نوع توصیفات به شمار می آید. تصاویر مادر در تشبیهات اساطیری در سبک خراسانی ساده، ابتکاری و دارای اصالت است و نتیجه احساس طبیعی و مستقیم شاعر از طبیعت است، اما در سبک عراقی این نوع تشبیهات به هم­راه عاطفه­ای رقیق­تر، با ایهام و پیچیدگی و بازی با کلمات تقلید، تکرار و تلفیق می­شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی تشبیهات اساطیری در توصیف هر یک از مظاهر طبیعت در شعر برخی از شاعران سبک خراسانی و عراقی بپردازیم.     * . Mohammad.Khoshkab@iaus.ac.ir ** . eshghi@iaus.ac.ir  *** .  amirahmadi@iaus.ac.ir

کلیدواژه ها

کلیدواژه ها: توصیف طبیعت, تشبیهات اساطیری, اشارات شاهنامه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.