فاطمه بیات - دانشجوی دکتری تخصصی بهداشت باروری، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
گیتی ازگلی - دانشیار گروه مامایی، مرکز تحقیقات مامایی و بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
زهره محمودی - دانشیار گروه مامایی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی البرز، کرج، ایران.
ملیحه نصیری - استادیار گروه آمار زیستی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.

مقدمه: تعویق فرزندآوری، پدیده اجتماعی در خانواده­ های ایرانی بوده و در تاثیر آن بر سلامت روان، اختلاف نظرهایی وجود دارد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش فرزندآوری در میزان ابتلاء به افسردگی، استرس و اضطراب زنان ایرانی در سنین باروری انجام شد. روش کار: این مطالعه مقطعی در سال ۱۴۰۰ بر روی ۵۸۱ زن متاهل غیرباردار واجد شرایط از ۳۱ استان کشور انجام شد. نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس به صورت الکترونیک و در فضای مجازی انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ­های دموگرافیک-تاریخچه پزشکی، کیفیت خواب (برگرفته از LSQ)، رضایت زناشویی (EMS)، حمایت اجتماعی ادراک شده (MSPSS)، وضعیت اقتصادی اجتماعی (قدرت ­نما) و استرس- اضطراب- افسردگی (DASS-۲۱) جمع ­آوری شد. تجزیه­ و تحلیل داده ­ها با استفاده از نرم ­افزار SPSS (نسخه ۲۲) و آزمون­ های تی مستقل، کای دو و رگرسیون لوجستیک دووجهی انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنادار در نظر گرفته شد. یافته ها: تحصیلات زن و همسر (۰۰۱/۰>p)، شاغل بودن زن (۰۰۴/۰=p) و سطح اقتصادی- اجتماعی بالاتر (۰۴/۰=p) در زنان بدون فرزند به ­طور معناداری بیشتر بود. رضایت زناشویی (۶۱/۰=p)، حمایت اجتماعی (۱۳/۰=p)، کیفیت خواب (۵۸/۰=p)، سابقه بیماری مزمن (۶۴/۰=p)، محل زندگی (۰۵۸/۰=p) در دو گروه تفاوت معناداری نداشت. پس از تعدیل داده ­ها، مشاهده­ شد که میزان ابتلاء به افسردگی در زنان بدون فرزند ۲ برابر زنان فرزنددار است (۸۲/۳-۱۱/۱ :CI ۹۵%، ۰۶/۲=AOR). ابتلاء به استرس (۳۸/۰=p) و اضطراب (۹/۰=p) در دو گروه تفاوت معناداری نداشت. نتیجه ­گیری: داشتن فرزند، نه تنها استرس و اضطراب زنان را افزایش نمی­ دهد، بلکه نقش محافظت کننده در مقابل افسردگی دارد، لذا به ­نظر می ­رسد تشویق به فرزندآوری می ­تواند سبب ارتقاء سلامت روان زنان جامعه ایران شود. 

ایران, سلامت روان, فرزندآوری, مادری