بررسی الگوهای استقراری محوطه های پیش از تاریخ منطقه سیلوه پیرانشهر؛ جنوب دریاچه ارومیه بر اساس تحلیل های GIS

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهه باستان سنجی، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JRA-8-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 279
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

افراسیاب گراوند

Department of Archaeology, Faculty of Literature & Humanities, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

مهناز شریفی

Research Institute of Cultural Heritage & Tourism, Tehran, Iran

فاطمه ملک پور

Cultural heritage, tourism and handicrafts of Khoy city, Khoy, Iran

چکیده

در بررسی باستان­شناختی منطقه سیلوه تعداد سی و نه محوطه باستانی شناسایی شد. بر اساس گونه­شناسی و مطالعات مقایسه­ای مجموعه­های سطحی به ویژه داده­های سفالی، آثار شناسایی شده متعلق به ادوار مختلف فرهنگی (نوسنگی، مس سنگ، مفرغ، آهن، دوران تاریخی و اسلامی) را شامل می­شوند. پروژه پژوهشی منطقه سیلوه با هدف بررسی و شناسایی مکان های استقراری بر اساس تحلیل های GIS، معرفی آثار تاریخی- فرهنگی، درک جایگاه منطقه در مطالعات باستان­شناختی شمال غرب، شناخت عوامل تاثیرگذار بر شکل­گیری و تحلیل الگوهای استقراری و در نهایت بررسی ارتباطات فرهنگی و برهم کنش­های منطقه­ای و فرا منطقه­ای این ناحیه با نواحی همجوار انجام گرفت. در نتیجه این بررسی یازده محوطه پیش از تاریخی شناسایی شد. یافته­های سفالین نشان دهنده رواج سنت های فرهنگی حسنلو، قفقاز جنوبی، شرق آناتولی و شمال بین­النهرین در این بخش از منطقه جنوب دریاچه ارومیه بوده است. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که تغییرات الگوهای استقراری در ادوار مختلف تاریخی چگونه بوده است؟ در نتیجه این پژوهش، بررسی متغیرهای گوناگون از جمله: ارتفاع از سطح دریا،آب و هوا، راه ها، جهت و میزان شیب، میزان بارش، نزدیکی به رودخانه­ها و بسترهای محیطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و مشخص گردید که نقش متغیرهایی مانند دسترسی به منابع آب دائمی و کد ارتفاعی در شکل­گیری زیستگاه­ها تاثیر بسزایی داشته و همچنین از نظر فرهنگی، نتایج بدست آمده گویای مواد فرهنگی نوسنگی جدید و تاثیرات سنت حسنلو VIII و سنت حسنلو VIIدر این پهنه فرهنگی دارد. در این پژوهش بر آن هستیم تا به بررسی مواد فرهنگی و تحلیل الگوهای استقراری محوطه های شناسایی شده بپردازیم.

کلیدواژه ها

South of Lake Urmia, environmental factors, settlement patterns, GIS, جنوب دریاچه ارومیه, عوامل زیست محیطی, الگوهای استقراری, GIS.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.