شیما صباغ نژاد - دانشجوی دکتری آگروتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم
محمدرضا یاورزاده - استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم

کشت بدون خاک شامل انواعی از روشهای غیر متعارف کاشت گیاهان است. مانند کشت آبی و کشت در ماسه و کشت در سنگریزه وکشت هوایی و کشت داخل لوله و غیره. کلمه هیدروپونیک برای اولین بار در آمریکا استفاده شد و مترادف با کشت بدون خاک است. ولیدر آلمان و انگلیس کشت آب برای این روش نام گذاری می شود. روش کشت گیاهان بدون خاک از سال ها قبل در فلسطین اشغالیاستفاده می شده است در این منطقه به دلیل کمبود آب و خاک این روش جایگزین مناسبی برای زراعت روش های متداول است. از آنجاکه سالانه مقدار زیادی از منابع آب ایران در بخش کشاوورزی استفاده می شود، کشت هیدروپونیک را می توان به عنوان جایگزینمناسبی برای کشت سنتی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک معرفی کرد زیرا علاوه بر کاهش مصرف آب موجب تولید محصولبا کیفیت نیز می گردد. هدف از مطالعه مروری حاضر معرفی کشت هیدروپونیک و بررسی جوانب مختلف آن می باشد.

کشاورزی، کشت هیدروپونیک، کمبود آب