«روح القدس» و تحلیل مفاهیم «ایدناه بروح القدس» و «نفخت فیه من روحی» و «ینزل الملائکه بالروح من امره» و «یلقی الروح من امره» و «یقوم الروح والملائکه» و «اوحینا الیک روحا من امرنا» بر اساس آموزه های موسی الکتاب و قرآن قائم آل محمد (عج)

امام حسن عسکری (ع) در تفسیر آیه‌ی شریفه‌ی «ولقد آتینا موسی الکتاب وقفینا من بعده بالرسل وآتینا عیسی ابن مریم البینات وایدناه بروح القدس افکلما جاءکم رسول بما لا تهوی انفسکم استکبرتم ففریقا کذبتم وفریقا تقتلون» (بقره: ۸۷) می‌فرماید: منظور خداوند آن توراتی است که احکام ما را در بردارد و از فضل محمد (ص) و آل پاک او (ع) سخن می‌گوید و از امامت علی‌ ابن‌ ابی ‌طالب (ع) و جانشینان او گفتگو می‌نماید و از شرافت مسلمانان و بدی حال مخالفان بحث می‌کند و بر موسی (ع) نازل شده است درحالی که حق تعالی به عیسی‌ ابن ‌مریم (ع) آیات روشن عطا نمود و او را به ‌وسیله‌ی روح‌القدس که جبرئیل (ع) باشد تایید کرد و این در هنگامی بود که خداوند او را به آسمان برد و کسی را که اراده کرده‌ بود او را بکشد به صورت عیسی (ع) درآورد و مردم او را به جای عیسی (ع) کشتند و می‌گفتند که او مسیح (ع) است. به این مطلب در آیات شریفه‌ی «وقولهم انا قتلنا المسیح عیسی ابن مریم رسول الله وما قتلوه وما صلبوه ولکن شبه لهم وان الذین اختلفوا فیه لفی شک منه ما لهم به من علم الا اتباع الظن وما قتلوه یقینا» (نساء: ۱۵۷) و «بل رفعه الله الیه وکان الله عزیزا حکیما» (نساء: ۱۵۸) اشاره گردیده است. مفهوم شناسی «روح» همچنین در آیات شریفه‌ی «تلک الرسل فضلنا بعضهم علی بعض منهم من کلم الله ورفع بعضهم درجات وآتینا عیسی ابن مریم البینات وایدناه بروح القدس ولو شاء الله ما اقتتل الذین من بعدهم من بعد ما جاءتهم البینات ولکن اختلفوا فمنهم من آمن ومنهم من کفر ولو شاء الله ما اقتتلوا ولکن الله یفعل ما یرید» (بقره: ۲۵۳) و «یا اهل الکتاب لا تغلوا فی دینکم ولا تقولوا علی الله الا الحق انما المسیح عیسی ابن مریم رسول الله وکلمته القاها الی مریم وروح منه فآمنوا بالله ورسله ولا تقولوا ثلاثه انتهوا خیرا لکم انما الله اله واحد سبحانه ان یکون له ولد له ما فی السماوات وما فی الارض وکفی بالله وکیلا» (نساء: ۱۷۱) و «اذ قال الله یا عیسی ابن مریم اذکر نعمتی علیک وعلی والدتک اذ ایدتک بروح القدس تکلم الناس فی المهد وکهلا واذ علمتک الکتاب والحکمه والتوراه والانجیل واذ تخلق من الطین کهیئه الطیر باذنی فتنفخ فیها فتکون طیرا باذنی وتبرئ الاکمه والابرص باذنی واذ تخرج الموتی باذنی واذ کففت بنی اسرائیل عنک اذ جئتهم بالبینات فقال الذین کفروا منهم ان هذا الا سحر مبین» (مائده: ۱۱۰) و «یا بنی اذهبوا فتحسسوا من یوسف واخیه ولا تیاسوا من روح الله انه لا ییاس من روح الله الا القوم الکافرون» (یوسف: ۸۷) و «فاذا سویته ونفخت فیه من روحی فقعوا له ساجدین» (حجر: ۲۹؛ ص:۷۲) و «ینزل الملائکه بالروح من امره علی من یشاء من عباده ان انذروا انه لا اله الا انا فاتقون» (نحل: ۲) و «قل نزله روح القدس من ربک بالحق لیثبت الذین آمنوا وهدی وبشری للمسلمین» (نحل: ۱۰۲) و «رفیع الدرجات ذو العرش یلقی الروح من امره علی من یشاء من عباده لینذر یوم التلاق» (غافر: ۱۵) و «وکذلک اوحینا الیک روحا من امرنا ما کنت تدری ما الکتاب ولا الایمان ولکن جعلناه نورا نهدی به من نشاء من عبادنا وانک لتهدی الی صراط مستقیم» (شوری: ۵۲) و «ویسالونک عن الروح قل الروح من امر ربی وما اوتیتم من العلم الا قلیلا» (اسراء: ۸۵) و «فاتخذت من دونهم حجابا فارسلنا الیها روحنا فتمثل لها بشرا سویا» (مریم: ۱۷) و «والتی احصنت فرجها فنفخنا فیها من روحنا وجعلناها وابنها آیه للعالمین» (انبیاء: ۹۱) و «نزل به الروح الامین علی قلبک لتکون من المنذرین بلسان عربی مبین» (شعراء: ۱۹۵-۱۹۴-۱۹۳) و «ثم سواه ونفخ فیه من روحه وجعل لکم السمع والابصار والافئده قلیلا ما تشکرون» (سجده: ۹) و «لا تجد قوما یومنون بالله والیوم الآخر یوادون من حاد الله ورسوله ولو کانوا آباءهم او ابناءهم او اخوانهم او عشیرتهم اولئک کتب فی قلوبهم الایمان وایدهم بروح منه ویدخلهم جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها رضی الله عنهم ورضوا عنه اولئک حزب الله الا ان حزب الله هم المفلحون» (مجادله: ۲۲) و «فروح وریحان وجنت نعیم» (واقعه: ۸۹) و «تعرج الملائکه والروح الیه فی یوم کان مقداره خمسین الف سنه» (معارج: ۴) و «یوم یقوم الروح والملائکه صفا لا یتکلمون الا من اذن له الرحمن وقال صوابا» (نبا: ۳۸) و «تنزل الملائکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر» (قدر: ۴) مورد ملاحظه قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

روح القدس ، روح ، موسی الکتاب ، قرآن قائم آل محمد (عج)