مصطفی تقدیری - گروه الهیات، فقه و مبانی حقوق، دانشگاه پیام نور، واحد بوشهر

تفکیک و طبقهبندی عبارت است از جداسازی زندانیان از یکدیگر در زندان، بازداشتگاه و یا مراکز اقدامات تامینی و تربیتی کشور از حیث جنس، سن، نوع جرم، وضعیت قضایی (متهم و محکوم) و وضعیت سلامتی. زندانیان اتباع خارجه جدای از سایر زندانیان نگهداری میشوند. طبقهبندی در مراکز مذکور توسط شورای طبقهبندی زندان و با حضور پزشک مسوول بهداشت و درمان و با رعایت آییننامه اجرایی سازمان و مفاد این آییننامه انجام میپذیرد. زندانیانی که مخل نظم و انضباط عمومی بوده و یا موجب آزار و اذیت دیگر زندانیان میگردند برابر تصمیم شورای انضباطی زندان حداکثر ۶ ماه در محل جداگانه نگهداری میشوند. زندانیان مذکور شبها در اتاقهای تکنفره در فضای حداقل ۰۱ متر مربع با نور کافی و سرویس بهداشتی مناسب نگهداری میشوند ایندسته از زندانیان همزمان با تحمل حبس، تحت پوشش طرحهای اصلاحی نظیر رواندرمانی قرار میگیرند. ترخیص از این محلها قبل از موعد مقرر با نظر روانشناس یا پزشک مسوول و تصویب شورای انضباطی امکانپذیر خواهد بود. در نقاطی که بازداشتگاه مستقل ایجاد شده باشد، متهمین با رعایت طبقهبندی زندانها در بازداشتگاه نگهداری میشوند، در غیر این صورت محل نگهداری متهمین در خارج از زندان جدای از محکومین بوده که در این شرایط نیز جداسازی متهمین جوان زیر ۸۱ سال از بزرگسالان الزامی است. چنانچه فردی مرتکب چند جرم شده باشد، بر حسب شدیدترین جرم ارتکابی طبقهبندی صورت میگیرد. زندانیان روحانی و نظامی در بندهای جداگانه نگهداری میشوند. معتادین در اردوگاههای حرفهآموزی و کاردرمانی نگهداری میشوند. زندانیان شاغل در زندانها در بخش جداگانهای موسوم به »سالن کارگری« نگهداری میشوند. با توجه به مطالب فوق هدف اصلی پژوهش حاضر آثار طبقهبندی زندانیان زندان مرکزی در طول یک دوره سه ساله است. روش انجام این تحقیق با توجه به ماهیت موضوع، اهداف، شیوه گردآوری اطلاعات و اساسا ساختار و سازمان تحقیق روش کتابخانه ای است. تحقیق پیش رو از نوع توصیفی - تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان داد که افزایش تاثیرات روان شناختی مثبت ناشی از فرایند طبقهبندی زندانیان زندان مرکزی در طول یک دوره سه ساله است.

طبقهبندی زندانیان، زندان مرکزی، آثار روانشناختی.