مریم آهنکوب - استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور، ایران
گشتاسب مردانی - استادیار پژوهشکده علوم پایه سلامت، مرکز تحقیقات سلولی و ملکولی، دانشکده علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران
سید حسن طباطبایی - استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
زهرا هادی پور - کارشناس ارشد زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

آبخوان خانمیرزا در دشت خانمیرزا و در جنوب لردگان در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. این منطقه از نظر زمین ساختاری در زون زاگرس چین­خورده و در جنوب گسل دنا قرار دارد. مطالعات صحرایی و پتروگرافی دال بر حضور سازندهای زمین شناسی متنوع (آهک، دولومیت، رس، گچ، نمک، ماسه سنگ و سنگ های آذرین) از پرکامبرین تاکنون می باشد. بررسی سه دوره آنالیز شیمیایی ۱۶ حلقه چاه طی سال­های ۱۳۹۵-۱۳۹۶ و بررسی داده­های هیدروژیوشیمیایی یه دوره ۱۰ ساله نشان­دهنده روند کاهشی کیفیت آب در بخش­های مرکزی و شرقی دشت می­باشد. پهنه­بندی مکانی پارامترهای شیمیایی نمایانگر سیر تکامل ژئوشیمیایی آب زیرزمینی دشت خانمیرزا از تیپ بی­کربناته کلسیک (منیزیک) با غلظت املاح کم در مناطق تغذیه شمال غربی و جنوب شرقی آغاز و به تیپ کلروسدیک در منطقه تخلیه مرکزی دشت خاتمه پیدا می کند. نسبت های یونی دشت خانمیرزا انحلال ژیپس و نفوذ آب شور در اطراف گسل و مرکز دشت را نشان می دهد. نتایج آنالیز عناصر سنگین دال بر غلظت بالای ۰۸/۰ تا ۱۱/۰ = As ، ۵۲/۰ تا ۴۶/۰=Co، ۵۱/۰ تا ۴۳/۰=Cd ، ۱۷/۸۳ تا ۵۷/۶۰=Fe، ۴۳/۱ تا ۹۶/۰=Pb تا چندین برابر استاندارد جهانی در آبخوان می باشد. وجود وضعیت تکتونیکی و چینه شناسی منطقه مهمترین عامل آلایندگی آب زیرزمینی به عناصر سنگین می باشد. حضور سکانس های از سازندهای تبخیری هرمز در شرق حوزه، و حضور سازندهای رسی و ماندگاری آب در بخش مرکزی حوزه باعث شوری و تجمع عناصر سنگین در دشت خانمیرزا شده است.

آبخوان, هیدروژئوشیمی, نسبت یونی, عناصر سنگین, دشت خانمیرزا, لردگان