تلویزیون و ارتباطات سلامت: بازنمایی ایدز در سریال های پزشکی

ایدز یا اچ.ای.وی یکی از مسائل مهم حوزه سلامت است که تاکنون تلاش­های انسانی برای یافتن درمان قطعی و موثر برای آن به نتیجه نرسیده است. افزایش سالانه میزان مبتلایان به اچ.ای.وی در سراسر جهان، لزوم توجه به این بیماری و نوع بازنمایی آن در رسانه­های جمعی را توجیه می­کند. از آنجا که نحوه بازنمایی بیماری، بر نگرش موجود درباره بیماری، احساسات مربوط به شخص مبتلا و کارهایی که باید درباره بیماری انجام شود، تاثیرگذار است، در این تحقیق با هدف بررسی بازنمایی ایدز/اچ.ای.وی در رسانه­های جمعی به مطالعه سه مجموعه پزشکی «سایه تنهایی»، «حادثه» و «پرستاران» پرداخته­ایم. برای پاسخ به سوال تحقیق از دو روش نشانه­شناسی و تحلیل گفتمان بهره برده­ایم و در مجموع، ۱۲ صحنه را تحلیل کرده­ایم. واحد تحلیل را نیز «صحنه» در نظر گرفته­ایم. یافته­های تحقیق نشان می­دهد که در هر کدام از این سریال­ها بر راه­های انتقال خاصی تاکید شده و سایر ابعاد بیماری از جمله روند پیشرفت بیماری، راه­های پیشگیری، راه­های درمان و در واقع، بعد زیست پزشکی این بیماری مغفول مانده است. این در حالی است که بر جنبه اخلاقی و دینی پیشگیری، با تاکید بر رعایت موازین اخلاقی، حمایت اجتماعی- به ویژه از سوی خانواده- و ایجاد انگیزه برای مبارزه با بیماری تاکید شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که استفاده از برنامه­های آموزشی و سرگرمی مانند سریال­های پزشکی می­تواند ضمن سرگرم کردن مخاطبان، اطلاعات مناسبی را در این خصوص به دست دهد، اما توجه کافی به ابعاد مختلف یک بیماری مزمن واگیردار از قبیل پیشگیری، درمان و راه­های انتقال، از الزامات آن به حساب می­آید.

کلیدواژه ها:

یماری ایدز/اچ.ای.وی ، بازنمایی ، تحلیل گفتمان ، نشانه شناسی ، سریال پزشکی