بررسی تاثیر گنبد های نمکی بر روی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت راور (شمال استان کرمان)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 20، شماره: 68
  • کد COI اختصاصی: JR_GDIJ-20-68_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 155
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی مهرابی

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان، ایران

صادق کریمی

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان، ایران

فاطمه نقدی

دانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات محیطی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنرکرمان، کرمان، ایران

چکیده

گنبد های نمکی یکی از عوامل مهم در تخریب منابع آبی مجاور خود محسوب می شوند. بر این اساس و با توجه به رخنمون داشتن ۱۷ گنبد نمکی در منطقه راور استان کرمان، احتمال تاثیرپذیری آبخوان دشت راور از این ساختار های نمکی زیاد است، بنابراین در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از تحلیل داده های هیدرولوژی و هیدروژئوشیمی، بررسی راه های تغذیه آبخوان و ارتباط آن با گنبد های نمکی مجاور، به بررسی موضوع پرداخته شود. در این راستا از اطلاعات ۱۵ چاه بهره برداری استفاده شد، به طوری که با ترسیم نقشه های هم عمق و هم تراز آب زیرزمینی، مسیر و جهت جریان آب زیرزمینی تعیین شد. علاوه بر این با نمونه برداری از آب چاه ها پارامتر های هیدروژئوشیمی آن شامل PH و هدایت الکتریکی (EC)، غلظت یون های بیکربنات (HCO۳)، کلسیم (Ca)، کلر (Cl)، منیزیم (Mg) سدیم (Na) و غلظت یون سولفات (SO۴) اندازه گیری شد. بر اساس نمودار پایپر ترسیم شده،۴۰ درصد نمونه ها دارای رخساره کلروره و سولفاته، ۳۰ درصد رخساره کربناته و بقیه رخساره ترکیبی هستند. ترسیم نقشه های توزیع مکانی پارامتر های هیدروژئوشیمیایی، نشان از تفاوت در کیفیت منابع آب زیرزمینی در بخش های مختلف دشت دارد. با تلفیق نقشه موقعیت گنبد های نمکی، نقشه رودخانه ها و نقشه زمین شناسی در محیط GIS و با توجه به مسیر-های تغذیه آبخوان راور، و نمونه برداری از آب رودخانه های مرتبط، گنبد های نمکی تاثیرگذار بر کیفیت منابع آب زیرزمینی شناسایی شدند. با توجه به شناسایی عوامل و مسیر های اصلی کاهش کیفیت منابع آبی دشت راور می توان در جهت کاهش اثرات نامطلوب آن برنامه ریزی های لازم را انجام داد.

کلیدواژه ها

گنبدهای نمکی, خصوصیات هیدروژئوشیمیایی, منابع آب زیرزمینی, GIS, دشت راور

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.