اثرات احداث سدهای اصلاحی بر خصوصیات هیدرولوژیکی حوضه آبخیز محمد آباد ساری

ارزیابی و آگاهی ازنحوه تاثیر سازه­های احداثی روی پاسخ حوضه درمقابل بارش،به عنوان یکی ازمسائل مهم و اساسی درمدیریت حوضه­های آبخیزومطالعات کنترل سیل می باشد. هدف از این تحقیق بررسی میزان تاثیر سدهای اصلاحی احداث شده در بالادست سد تجن بر دبی اوج سیلاب درحوضه آبخیز محمد آباد است. بدین منظور ۶۷ سازه اصلاحی احداث شده در۱۰ زیرحوضه ازحوضه آبخیز محمد آباد در فاصله تقریبی ۷۵ کیلومتری ازشهرستان ساری مورد بررسی قرار گرفت. با ترسیم پروفیل طولی آبراهه­های دارای سدهای اصلاحی در قبل و بعد از ساخت این سازه­ها، زمان تمرکز آبراهه­ها در قبل و بعد از ساخت سدها برآورد گردید. همچنین دبی اوج سیلاب در دو حالت قبل و بعد ازاحداث سازه­ها به روش SCS برای هر یک از زیرحوضه­ها برآورد شد. نتایج نشان از برآورد بیشترین تغییر در دبی اوج سیلاب در زیرحوضه D با ۳/۱۰% کاهش نسبت به قبل از احداث سازه­ها دارد. استفاده از آزمون مقایسه میانگین­ها به روش T-test نشان داد اختلاف معنی­داری بین شیب آبراهه (Pvalue = ۰.۰۰۱) و دبی اوج سیلاب (Pvalue = ۰.۰۱۷) بعد از ساخت سدهای اصلاحی وجود دارد، در حالی که بعد از ساخت سازه­ها، تفاوت معنی­ داری در مقدار زمان تمرکز (Pvalue = ۰.۱۰۷) مشاهده نگردید. همچنین نتایج نشان داد تغییر در دبی اوج سیلاب ارتباط معنی­داری در سطح ۹۹% با تغییر درشیب آبراهه و تعداد سازه­ها داشته و این در حالیست که رابطه معنی داری در سطح ۹۵% بین تغییر در دبی اوج سیلاب و تغییر در طول آبراهه وجود ندارد.

کلیدواژه ها:

پروفیل طولی ، دبی اوج سیلاب ، سدهای اصلاحی ، حوضه آبخیز محمد آباد