رسول خدابخشیان کارگر - استادیار گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
هاجرسادات سیدعلی بیک لواسانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
فیلیپ ولر - استاد گروه مهندسی علوم زیستی، دانشگاه دولتی مانهایم، آلمان

روغن کنجد یکی از اولین روغن های مورد استفاده بشر بوده است و کاربردهای خوراکی، آرایشی بهداشتی، و داروییدارد. این روغن یکی از روغن های پرمصرف در کشورهای آسیایی است و علاوه بر طعم و بوی خاص، برای سلامت بدن نیزمفید است. به دلیل آنکه در مقایسه با دیگر روغنهای گیاهی قیمت بالاتری دارد، احتمال افزودن ناخالصی به آن در قالبروغنهای گیاهی ارزانتر وجود دارد. برای جلوگیری از فعالیت سودجویان در این عرصه، خلوص و کیفیت روغن کنجدباید مورد سنجش و ارزیابی قرار بگیرد. با وجود شباهت زیاد طیف روغن های گیاهی، پژوهش های متعددی با کمک طیفسنجی با نتایج مطلوب و دقت بالایی در این زمینه انجام شده است. در این مقاله پژوهش های انجام شده در حوزهطیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه (FTIR) و رامان برای بررسی کیفیت و خلوص روغن کنجد و مواد غذایی موردمطالعه قرار گرفتند. از جمله مزایای این دو روش می توان به غیرمخرب بودن و دقت بالای آنها در عین سریع بودن وعدم نیاز به آماده سازی نمونه اشاره کرد. البته به دلیل نیاز به انجام پیش پردازش و وجود طیف مرجع برای شناساییناخالصی، نیاز به انجام پژوهش های بیشتر در این زمینه وجود دارد.

طیف سنجی مادون قرمز، طیف سنجی رامان، کیفیت، تقلب، روغن گیاهی، روغن کنجد