شرط فعل و ضمانت اجرای آن در فقه و حقوق
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: هفتمین کنفرانس بین المللی مطالعات میان رشته علوم انسانی و اسلامی ایران
- کد COI اختصاصی: MAEICN07_056
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 603
نویسندگان
استادیار گروه معارف دانشگاه شهرکرد
کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه شیراز
چکیده
اشخاص در زندگی، برای رفع حوایج و رسیدن به اهداف مورد نظرشان به انعقاد عقود و ایقاعاتی، تحت عناوین مختلف مبادرت میورزند، صحیح واقعشدن عقد دارای شرایطی است. ماده "۲۳۴" ق.م، شرط را از حیث موضوع به سه قسم تقسیم کرده است؛ شرط صفت، شرط نتیجه و شرط فعل؛ شرط فعل آن است که در ضمن عقد انجام دادن و یا ترک یک فعل مادی یا حقوقی بر متعاملین یا شخص ثالث شرط گردد. شناسایی آن دسته از شروط ضمن عقدی که به واسطه ی درج در قرارداد و بهصرف انشاء عقد اصلی موجب تحقق اثر یک ماهیت حقوقی در خارج میگردد، موضوعی است که بیش از هر زمانی ضروری به نظر میرسد. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخگویی به سوالاتی از قبیل؛ »شرط فعل و ضمانت اجرای آن از دیدگاه قانون چگونه است؟«؛ »شرط فعل نزد فقهایی چون صاحب جواهر، شیخ انصاری، امام خمینی چگونه است؟« و...میباشد. درباره ی پیشینه پژوهش باید گفت کتب فقهی در ابواب معاملات و مقالاتی چند از پژوهشگران حاضر این بحث را بررسی و تبیین نمودهاند اما وجه افتراق پژوهش حاضر با تمام آنها در بررسی تطبیقی این شرط از دیدگاه قانون با سه فقیه سرشناس و صاحب رای میباشد. این فقها اعتقاد دارند شرط فعل مندرج در ضمن عقد اصل لزوم، اصل الزام در قراردادها و قاعده لاضرر است. در خصوص ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل صاحب جواهر و امام خمینی قائل به نظریه عرضی بودن ضمانت اجراها هستند بدین معنی که بین حق فسخ و حق اجبار هم عرضی وجود دارد و مشروط له بین انتخاب هر یک از آن دو مخیر است اما شیخ انصاری و قانون مدنی به نظریه طولی بودن ضمانت اجراها معتقدند یعنی در صورتی میتوان حق فسخ را تقاضا نمود که امکان اجبار مستقیم یا اجرای نیابتی عمل وجود نداشته باشد. پس از بررسی تطبیقی صورت گرفته باید گفت؛ در خصوص صحت درج شرط فعل در ضمن معاملات جای هیچگونه شک و تردیدی وجود ندارد. امکان دارد شرط فعل مندرج در ضمن عقد مادی یا حقوقی باشد که در هر یک از این دو فرض ممکن است فعل مشروط مثبت یا منفی باشد. در خصوص امکان تخلف از شرط فعل مادی مثبت، بسته به اینکه اثر شرط در قرارداد چیست، حکم مسئله متفاوت میشود. اگر اثر شرط، تکلیف محض یا ایجاد حق فسخ یا تکلیف و حق مطالبه باشد، امکان تخلف از چنین شرطی در قرارداد وجود دارد.کلیدواژه ها
شرط فعل، ضمانت اجرا، فقه، حقوق، قانون مدنی ایران.مقالات مرتبط جدید
- بررسی راهکارهای فلسفه علوم با تاکید بر خلاقیت در بین دانش آموزان مقاطع ابتدایی شهرستان زاهدان
- تببین نگرش به ساختارهای آموزشگاهی و خانوادگی بر میزان بهبود خلاقیت دانش آموزان در مدارس متوسطه شهر زاهدان
- فاصله بین زندگی واقعی دانش آموزان (فضای مجازی و بازی های رایانه ای و آنلاین) و فضای سنتی کلاس
- ویژگی ها و ارکان سازنده ماهیت قرارداد پیمانکاری دولتی و آثار منتج از آن
- ماهیت حقوقی قراردادهای پیمانکاری دولتی
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.