تحلیل روانکاوانه شخصیت در داستان کوتاه «بازی تمام شد» نوشته غلامحسین ساعدی با تکیه بر نظریات کارن هورنای

در جهان ادبیات داستانی شخصیت ها مملو از تضادهای درونی هستند و در بستری از تناقض های پیچیده در پس کنش ها وگفتارهایشان معرفی می شوند. خوانش روانکاوانه یکی از شیوههای نقد ادبی است که در تفسیر عناصر داستانی و تحلیل امرناخودآگاه تاثیر بسزایی دارد. کارن هورنای از جمله روانکاوان نظریه پرداز محسوب می شود که به ارتباط میان فرهنگ و محیط با شکل گیری شاکله فرد اشاره نموده و شخصیت را در سه تیپ «مهرطلب»، «برتری طلب» و «عزلت طلب» تقسیم بندی کرده است. غلامحسین ساعدی یکی از نویسندگان دهه چهل است که در آثار وی اختلالات روانی در بطن شخصیت هایی روان رنجور دیده می شود. در پژوهش پیشرو داستان کوتاه «بازی تمام شد» از مجموعه «آشفته حالان بیداربخت» نوشته ساعدی جهت خوانش انتخاب شده است. پژوهش حاضر قصد دارد با استناد به نظریات هورنای، بر پایه روشتوصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای به همراه فیش برداری از متن داستان منتخب به سراغ واکاویاختلالات روانی و فردی نهفته در شخصیت های داستان برود. در این پژوهش پس از تعریف مفاهیمی نظیر نقد روانکاوانه،شخصیت روان رنجور، رویکرد روان کاوی اجتماعی و انواع تیپ های شخصیتی، خلاصه ای از داستان ارائه و خصوصیات روانی شخصیت ها تحلیل شده است. طبق نتیجه تحقیق «حسنی» تیپی برتری طلب دارد که دچار خودایده آلی است و زیر سایه مکانیزم دفاعی قدرت، تشنه ی دریافت محبت و توجه میباشد. همچنین او از اختلالاتی نظیر افسردگی و اضطراب بنیادیرنج می برد. شخصیت راوی تیپی مهر طلب دارد و در شخصیت قراردادی پدر حسنی تمایلات سادیستی دیده می شود.

کلیدواژه ها:

نقد ادبی ، روانکاوی ، بازی تمام شد ، کارن هورنای ، غلامحسین ساعدی.