برنامه ریزی راهبردی بافت های فرسوده شهری با رویکرد پدافند غیرعامل مطالعه موردی : محله اسلام آباد تهران

بافت های فرسوده برای تهران به دلیل قرار داشتن در مجاورت گسل های فعال به یک ابرچالش تبدیل شده و پایتخت را در زمره شهرهای پرخطر قرار داده است. زیرا عدم توجه به این بافت ها موجب زوال شهر، تاثیر مخرب روی بافت های مجاور، توسعه ناهمگون ، پراکنده شدن جمعیت فقیر در شهر و ایجاد شهر های نوپا در حاشیه شهر های قدیمی می گردد که در این صورت منجر به بازتولید فضاهای مشابه در نقاط دیگر خواهد شد. از این رو می بایست تمهیداتی در جهت کاهش ریسک در این محله ها در قالب نظام حرکتی و دسترسی به خدمات شهری، امنیت اجتماعی، مشکلات اقتصادی، زیست محیطی، ایمنی، کالبدی، عرصه های همگانی و کاربری، قانونی و... انجام شود. چه این مشکلات با وجود طبقه بندی در دسته های مختلف، روی هم تاثیرگذارند و این بافت ها باید از زون های بسته خارج شوند. لذا بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده یک ضرورت است که طبق قانون سالانه ۱۰ % از بافت های فرسوده باید نوسازی گردد و برای ارگان های مختلف نیز وظایفی به این منظور تعیین شده ؛ ولی متاسفانه مسیر این پویش کند و در بعضی موارد غیرممکن شده و بین عملکرد و هدف شکافعمیقی ایجاد گردیده است. در این چالش مشارکت مردم به عنوان ذینفعان حقیقی، امری اجتناب ناپذیر بوده و تقویت احساس مسئولیت اجتماعی، اعتماد سازی جهت ایمنی و امنیت، دادن آگاهی و ... در این قشر راهگشا خواهد بود. آرمان اصلی این مقاله پژوهشی، برنامه ریزی و ساماندهی بافت فرسوده اسلام آباد تهران با رویکرد پدافند غیرعامل بوده و از این حیث راهکارهایی جهت کاهش ریسک این محله در قالب دسترسی، اجتماعی، امنیتی، اقتصادی، کالبدی، عرصه همگانی و پدافند غیرعامل پیشنهاد شده است. هدف از این پژوهش ضرورت برنامه ریزی پدافند غیرعامل در بافت فرسوده شهری به روش توصیفی از مطالعات و مکتوبات به دست آمده از بررسی های میدانی، تحلیل های نرم افزاری، پایان نامه های مرتبط با موضوع و طرح جامع شهر تهران می باشد. جمع آوری اطلاعات مقاله در ابتدا با شناخت کلی درمورد موضوع بافت های فرسوده و سپس با توجه به رویکرد نمونه موردی و استفاده از نقشه ها در مقالات و پایان نامه ها و مدارک طرح جامع و مطالب مرتبط با موضوع و تحقیقات میدانی انجام شده موجود در مقالات به چاپ رسیده و سایت های معتبر انجام شده است. این پژوهش در پی ایجاد راه حل برای این سوال است که چه عواملی جهت ارائه راهکار مناسب در مدیریت بافتهای فرسوده نقش دارند؟ در یافته های پژوهش به این نتیجه رسیدیم که پدافند غیرعامل در بافت فرسوده شهری اهداف و راهکارهایی را دنبال می کند تا شرایط مناسبی جهت تحول در زندگی ساکنان این سکونتگاه ها فراهم شده و با آرامش و امنیت به زندگی ادامه بدهند و علاوه بر داشتن سیمای شهری مطلوب، ارزش های ملی هم حفظ گردند و در راستای احیای محله اسلام آباد نیز بهتر است که در جهت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تلاش کرد.

کلیدواژه ها:

نوسازی بافت فرسوده شهری ، پدافند غیرعامل ، بهسازی ، محله اسلام آباد تهران