بررسی ساختار ریخت شناختی و تشریحی گیاه بادرنجبویه( Dracocephalum moldavica L. ) از تیره نعناعیان

بررسی ساختار ریخت شناختی و تشریحی اندام های رویشی و زایشی گیاهان برای پی بردن به ویژگی های بافت ها،اندام ها و همچنین رده بندی آن ها مناسب است. گیاه بادرنجبویه از تیره نعناعیان بوده که دارای کاربردهای دارویی و غذاییاست و در مناطق مختلف کشور رویش پیدا می کند. پژوهش حاضر به منظور کسب آگاهی های علمی بیشتر در مورد ویژگیهای ریخت شناختی و تشریحی اندام های رویشی گیاه Dracocephalum moldavica L. انجام شده است. در اینپژوهش، ابتدا اندام های رویشی (ریشه، ساقه، برگ و دمبرگ) گیاه مورد آزمایش طی مراحل رشد رویشی برداشت شده وپس از تثبیت در فیکساتور اتانول % ۱۰۰ -گلیسیرین ( ۱:۱ ) و عمل برش گیری دستی با معرف های شیمیایی سبز متیل کارمن زاجی رنگ آمیزی شدند. ساختار ریخت شناسی اندام های رویشی و زایشی توسط استرئومیکروسکوپ و ویزگی هایتشریحی آن ها با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به دوربین عکاسی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند کهساختار تشریحی اندام های رویشی این گیاه مشابه سایر گیاهان تیره نعناعیان است. ریشه از نوع راست و به رنگ قهوه ایمایل به تیره است. ریشه جوان این گیاه دارای ساختار نخستین ولی ریشه مسن آن همانند گیاهان دولپه ای دارای ساختارپسین می باشد. ساقه های جوان و مسن این گیاه کرک دار و حالت چهارگوش دارند و بافت کلانشیم چندلایه، بیشتر درچهارگوش ساقه زیر بافت اپیدرم مشاهده می شود. ساقه مسن طی فعالیت کامبیوم آوندی دارای بافت های آبکش و چوبپسین است. برگ از نوع دووجهی، کرک دار، آمفی استوماتیک (هیپواستوماتیک) و تیپ روزنه ای آن از نوع دیاسیتیک میباشد. مریستم راسی رویشی از نوع برجسته و دارای ساختار بافتی تونیکا – کورپوس، ناحیه جانبی و مریستم مغزی است. ازنظر ریخت شناختی، گل آذین از نوع خوشه ای مجتمع است. هر گل دارای ۵ کاسبرگ سبز رنگ کرک دار پیوسته به هم و۵ گلبرگ بنفش- آبی ارغوانی رنگ کرک دار پیوسته به هم می باشد. کاسه از نوع لوله ای-استکانی و جام از نوع دولبه است مادگی از نوع تک برچه ای و دارای کلاله دوشاخه ای، خامه دراز و بن تخمدانی و تخمدان فوقانی چهارخانه ای (چهارتخمکی)حاوی تخمک خمیده می باشد. گل از نوع هیپوژین و میوه از نوع چهارفندقه می باشد. بررسی های انجام شده نشان داد کهاندام های رویشی این گیاه دارای تشکل بافتی است. ریشه از نوع راست و ساقه از نوع چهارگوش و کرک دار است. ریشه وساقه این گیاه دارای ساختارهای نخستین و پسین می باشند. هر گل دارای ۵ کاسبرگ و ۵ گلبرگ پیوسته به هم، ۴ پرچماپی پتالوس و مادگی تک برچه ای است.

کلیدواژه ها:

بادرنجبویه ، تیره نعناعیان ، تشریح ، ریخت شناسی