سید عباس کاظمی - استاد، گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
حسین جلیلی بوالحسنی - کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

یکی از جنجال برانگیزترین سیاست های اقتصادی در سال های پس از جنگ دوم جهانی و به ویژه از دهه ۱۹۷۰میلادی به بعد پرداخت یارانه و ابعاد اقتصادی و امنیتی ناشی از آن بوده است. یارانه ها باید هدفمند باشند تا علاوه بر بهره مندی مستقیم و غیرمستقیم اقشار مختلف و حمایت اصولی از بخش مربوطه، از هدر رفتن منابع و سرمایه های ملی و ایجاد نارضایتی اجتماعی جلوگیری کرده و موجبات توسعه پایدار کشور را فراهم سازد. هدف این پژوهش محاسبه حجم یارانه های آشکار و پنهان کشور در سال ۱۳۹۹ می باشد که در این پژوهش برای محاسبه حجم یارانه بودجه ای از محل جدول تبصره ۱۴ بودجه؛ حجم یارانه پنهان از طریق اختلاف قیمت صادراتی و قیمت فروش داخلی فرآورده های نفتی به علاوه اختلاف قیمت تمام شده برق و آب با قیمت فروش داخلی؛ حجم یارانه کالاهای اساسی از طریق اختلاف نرخ ارز تخصیص یافته و میانگین نرخ ارز در سال ۹۹ ضرب در حجم واردات، حجم یارانه فرابودجه ای به صورت پیش­بینی سازمان برنامه و بودجه و برای تخمین معافیت های مالیاتی از گزارش سازمان امور مالیاتی استفاده شده است. مطابق نتایج پژوهش، میزان حجم یارانه های آشکار در کشور ۲۴۲ هزار میلیارد تومان می باشد. به علاوه، مجموع یارانه های پنهان معادل ۱۹۳۰هزار میلیارد تومان برآورد شده است. در مجموع ۲۱۷۲ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان، بودجه ای و فرابودجه ای در این گزارش برای کشور احصا شده که حدود ۴ برابر بودجه دولت در سال ۱۳۹۹ است.

یارانه پنهان, یارانه آشکار, یارانه بودجه ای, یارانه فرابودجه ای