«ثله» در قرآن کریم: قلیل یا کثیر

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 128

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MISHKAT-41-1_006

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1401

چکیده مقاله:

در سنت تفسیری به طور معمول، آیات «والسابقون السابقون* اولئک المقربون * فی جنات النعیم* ثله من الاولین* وقلیل من الآخرین» (واقعه/ ۱۰-۱۴) اینگونه فهم شده است که شمار سابقان و مقربان در امتهای پیشین، نسبت به امت خاتم پیامبران(ص) بیشتر بوده است. این باور بر این اساس شکل گرفته است که «ثله من الاولین » در تقابل با «وقلیل من الآخرین»  قرار دارد؛ حال آنکه «ثله» در زبان عربی به معنای «قلیل» نیز به کار میرود. گذشته از این، بر پایه آموزههای قرآن و حدیث، کثیری از امتهای پیشین فاسق بودهاند؛ ازجمله در سوره حدید، مجاور سوره واقعه آمده است: «ولا یکونوا کالذین اوتوا الکتاب من قبل فطال علیهم الامد فقست قلوبهم وکثیر منهم فاسقون» (حدید/ ۱۶) و نیز «و لقد ارسلنا نوحا و ابراهیم و جعلنا فی ذریتهما النبوه و الکتاب فمنهم مهتد و کثیر منهم فاسقون» (حدید/ ۲۶)؛ بنابراین، «مقربان» هم در پیشینیان و هم در پسینیان، «قلیل» بوده و هستند.

نویسندگان

محسن رجبی قدسی

استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

مهین داوودی

کارشناس ارشد علوم قرآن دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن ابی شیبه، ابوبکر، المصنف فی الاحادیث و الآثار، محقق ...
  • ابن انباری، ابوبکر، الاضداد، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، المکتبه العصریه، ...
  • ابن حنبل، احمد، مسند، المشرف علی تحقیقها شعیب الارنووط، موسسه ...
  • ابن سکیت، یعقوب بن اسحاق، اصلاح المنطق، محقق محمد مرعب، ...
  • ابن سیده، ابوالحسن، المحکم و المحیط الاعظم، تحقیق عبدالحمید هنداوی، ...
  • ابن عادل نعمانی، سراج الدین عمر بن علی، اللباب فی ...
  • ابن عطیه، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، تحقیق عبدالسلام ...
  • ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، محقق عبدالسلام محمد هارون، ...
  • ابن کثیر، اسماعیل، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق سامی بن محمد ...
  • ابن مبارک، عبدالله، کتاب الزهد و یلیه کتاب الرقائق، تحقیق ...
  • ابوالسعود، محمد، تفسیر ابی السعود (ارشاد العقل السلیم الی مزایا ...
  • ابویعلی، مسند، تحقیق حسین سلیم اسد، دار المامون، دمشق، ۱۴۰۴ق ...
  • ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغه، دار احیاء التراث العربی، ...
  • بقاعی، برهان الدین، نظم الدرر فی تناسب الآیات و السور، ...
  • بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، دار الکتب العلمیه، بیروت، ...
  • تستری، ابومحمد، تفسیر، تحقیق محمد باسل عیون اسود، دار الکتب ...
  • جرجانی، عبدالقاهر، درج الدرر فی تفسیر الآی و السور، تحقیق ...
  • جریر بن عطیه، دیوان جریر بشرح محمد بن حبیب، تحقیق ...
  • رجبی قدسی، محسن و سجاد ابراهیمی، «بررسی روایی و درایی ...
  • زجاج، ابراهیم بن سری، معانی القرآن و اعرابه، تحقیق عبدالجلیل ...
  • زحیلی، وهبه بن مصطفی، التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه ...
  • زمخشری، محمود بن عمر، اساس البلاغه، تحقیق محمد باسل عیون ...
  • زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، مصحح مصطفی حسین احمد، دار ...
  • سمعانی، ابومظفر، تفسیر القرآن، تحقیق یاسر بن ابراهیم و غنیم ...
  • سمرقندی، نصر بن محمد، تفسیر، محقق عمر عمروی، دار الفکر، ...
  • الصاحب، اسماعیل بن عباد، المحیط فی اللغه، تحقیق محمدحسن آل ...
  • صنعانی، ابوبکر، تفسیر عبدالرزاق، تحقیق محمود محمد عبده، دار الکتب ...
  • طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ...
  • طبرانی، سلیمان بن احمد، مسند الشامیین، تحقیق حمدی بن عبدالمجید ...
  • طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی بن عبدالمجید ...
  • طبری، محمد بن جریر، جامع البیان عن تاویل آی القرآن، ...
  • طحاوی، ابومحمد، شرح مشکل الآثار، تحقیق شعیب الارنووط، موسسه الرساله، ...
  • طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، مصحح احمد حسینی اشکوری، مرتضوی، تهران، ...
  • طیالسی، ابوداود، مسند، تحقیق عبدالله بن عبدالمحسن الترکی، دار هجر، ...
  • عسکری، ابوهلال، الفروق اللغویه، تحقیق محمد ابراهیم سلیم، دار العلم ...
  • عکبری، ابوالبقاء عبدالله بن الحسین، شرح دیوان المتنبی، تحقیق مصطفی ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، تحقیق مهدی مخزومی و ابراهیمی ...
  • لسانی فشارکی، محمدعلی، «۴۶ امین کارگاه تفسیر ترتیبی قرآن کریم ...
  • ماتریدی، محمد بن محمد، تفسیر (تاویلات اهل السنه)، تحقیق مجدی ...
  • مجاهد بن جبر، تفسیر، تحقیق محمد عبدالسلام ابوالنیل، دار الفکر ...
  • مشکور، محمدجواد، فرهنگ تطبیقی عربی با زبانهای سامی و ایرانی، ...
  • مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، انتشارات وزارت فرهنگ ...
  • الازدی، معمر بن راشد، الجامع (مطبوع آخر مصنف عبدالرزاق)، محقق ...
  • مطهری، مرتضی، آشنایی با قرآن، صدرا، تهران، ۱۳۷۶ش ...
  • مقاتل بن سلیمان، تفسیر، تحقیق عبدالله محمود شحاته، دار احیاء ...
  • القیسی، ابی محمد مکی بن ابی طالب، الهدایه الی بلوغ ...
  • واحدی نیشابوری، علی بن احمد، التفسیر البسیط، جامعه الامام محمد ...
  • واحدی نیشابوری، علی بن احمد، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، ...
  • نمایش کامل مراجع