ارزیابی حساسیت دو مدل کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC در رودخانه هراز

شاخص های کیفی آب معیاری برای طبقه بندی آب سطحی بر مبنای استفاده از پارامترهای استاندارد بوده و ابزاری ریاضی است که تعداد زیادی از داده های مورداستفاده برای توصیف ویژگی های آب را به یک عدد تبدیل کرده و سطح کیفی آب را بدست می دهد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی و مقایسه حساسیت دو شاخص کیفیت آب NSFWQI و IRWQISC نسبت به پارامترهای کیفی با استفاده از روش های مبتنی بر واریانس، بر روی رودخانه هراز با نمونه برداری ماهانه در سال ۱۴۰۰ در ۷ ایستگاه منتخب در بازه پنجاب تا بالادست سد مخزنی هراز در استان مازندران انجام شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داده است که کیفیت آب در ایستگاه های S۱ (سراب) و S۲-۱، در بهترین حالت نسبتا خوب و در بدترین حالت دارای کیفیت بد می باشند. کیفیت آب در ایستگاه های S۲، S۳، S۴، S۵-۱ و S۵(پایاب)، در بهترین حالت متوسط و در بدترین حالت در شهریورماه دارای کیفیت بد می باشند. در تحلیل عدم قطعیت و ارزیابی حساسیت شاخص NSFWQI از روش SRC و برای شاخص IRWQISC از روش FAST و SOBOL استفاده شد. نتایج آنالیز حساسیت بر اساس رویکرد رتبه بندی عوامل (Factor Prioritization) نشان داد در شاخص NSFWQI به ترتیب پارامترهای DO، BOD ، CF، T و P و در شاخص IRWQISC بعد از پارامتر DO پارامترهای BOD، P و N بیشترین تاثیر را برروی خروجی مدل ها داشته اند. در تحلیل عدم قطعیت، نتایج حاصل از به کارگیری روش SOBOL برای ایستگاه های مختلف رودخانه هراز با روش FAST مطابقت داشت اما نتایج آنالیز حساسیت حاصل از این دو روش با یکدیگر متفاوت بودند. باتوجه به نتایج حاصله و علی رغم نزدیکی نتایج حاصل از دو روش، می توان گفت روش SOBOL باتوجه به همگرایی بدون قیدوشرط در این مطالعه موفق تر از متدولوژی FAST عمل نموده است.

کلیدواژه ها:

ارزیابی ، هراز ، شاخص ، SOBOL ، FAST