نوذر شفیعی - دانشیار دانشگاه اصفهان
آذیتا صالحی - دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان

طی یک دهه اخیر تحولات ژئوپلیتیکی مهمی در حوزه اقیانوس آرام و اقیانوس هند به وقوع پیوسته است که احتمالا در آینده نه چندان دور این منطقه را به محور ثقل سیاست بین الملل تبدیل خواهد کرد. اصطلاحات ایندو- پاسفیک و آسیا- پاسفیک، که امروزه در توصیف این منطقه به کار می رود، بیانگر شرایط ژئوپلیتیکی جدید و در عین حال نمایانگر قطب بندی های جدید در جهان است. محور اصلی ایندو- پاسفیک ایالات متحده امریکا و هند است و محور اصلی آسیا- پاسفیک چین و پاکستان است. سوال این است که جهت گیری سیاست خارجی هند در حوزه ایندو- پاسفیک چیست و چه عواملی بر این جهتگیری تاثیرگذارند؟ فرضیه مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده آن است که سیاست خارجی هند در ایندو– پاسفیک از «استراتژی توازن گریزان» پیروی میکند و علت آن نیز حساسیت های خاص منطقه ایندو– پاسفیک برای منافع هندوستان است. هند ناچار است بین مجموعه ای از منافع و ملاحظات در حوزه ایندو– پاسفیک تعادل برقرار کند و انجام دادن این کار سیاستمداران هند را با معمای پیچیده ای مواجه کرده است. یافته های مقاله نشان داد دولت ها در عرصه روابط بین الملل هرگاه بر سر دوراهی سخت انتخاب قرار گیرند، ناچارند برای پرهیز از آسیب پذیری جانب احتیاط را رعایت کنند و لذا روابط خود را به گونه ای تنظیم کنند که تعادل و توازن در آن رعایت شود.

آسیا- پاسفیک, ایندو– پاسفیک, بازی بزرگ قدرت, ابتکار کمربند– جاده, سیاست خارجی