واکاوی نقش هندسه معقول و محسوس در معماری گنبد سلطانیه

هندسه، در معماری ایرانی (چه پیش از اسلام و چه پس از اسلام) جایگاه ویژه­ای داشته است. اساسا هدف از به­کارگیری هندسه در معماری، توسعه و گسترش اشکال و نمودهای برگرفته از طبیعت برای ارتقای ماده و بیان مطلوب اصول و عقایدی بوده که در هر دوره در ذات خود مقدس شمرده می­شد که در دوره معماری ایرانی-اسلامی غایت اصلی رسیدن به کمال (یگانه مطلق هستی) می­باشد. هندسه می­تواند به­عنوان ابزاری جهت ارتقاء کیفیت بنا و درک معنا و مفهوم معماری تاثیرگذار باشد. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی می­باشد. مجموعه­ای از شاخصه­ها براساس مطالعات اسنادی و کتابخانه­ای و همچنین تجزیه و تحلیل­ها برای هندسه، در دو بخش معقول، مشتمل بر رمز و نماد و هندسه محسوس، مشتمل بر وجوه کمی و کیفی جهت واکاوی نقش­پردازی آن در معماری گنبد سلطانیه در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می­دهد که هندسه معقول در ساختار گنبدخانه با بهره­گیری از رموز (اعداد) و نمادها (اشکال) بیشترین بیانگری را در بخش کالبدی-فضایی ایجاد می­کند. همچنین وجود قوانین و ویژگی­های (وجوه کیفی و کمی (اندازه­ها) هندسه محسوس اعم از تقارن، تعادل، هماهنگی و... باعث شده است مواد و مصالح استفاده شده در جنبه­های محسوس و مادی ارتقا یافته و شانیت حمل معانی ، در کالبد آن افزایش یابد.اهداف پژوهش:۱.بررسی و تحلیل جایگاه هندسه در معماری ایرانی.۲.بررسی ویژگی­های وجوه کیفی و کمی هندسه محسوس اعم از تقارن، تعادل، هماهنگی در گنبد سلطانیه.سوالات پژوهش:هدف از به­کارگیری هندسه در معماری ایرانی- اسلامی چیست؟۲.وجوه کیفی و کمی هندسه چه نقشی در معماری گنید سلطانیه دارد؟

کلیدواژه ها:

هندسه ، معماری ایرانی ، گنبد سلطانیه