بررسی اژدهاگونگی اسفندیار با رویکردی تطبیقی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات بین ­رشته­ ای ادبیات، هنر و علوم انسانی، دوره: 2، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ISLAH-2-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 160
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعید شهرویی

Ph.D Student,,Department of persian language and literature, Department of Persian language and literature, University of Birjand, Birjand, Iran

سید مهدی رحیمی

Associate Professor in Persian language and literature, Department of Persian language and literature, University of Birjand, Birjand, Iran

چکیده

در این نوشتار به شیوه نقد اسطوره­ شناختی و با رویکرد تطبیقی میان حماسه ایرانی و هندی، شخصیت اسفندیار در شاهنامه با شخصیت ورترا در حماسه هندی سنجیده شده و انگاره­ ای دیگر درباره ژرف ­ساخت نبرد او با رستم، پیشنهاد شده و برای نخستین ­بار نشان داده شده است که اسفندیار در نبرد با رستم، بسیاری از ویژگی ­های اژدهای ورترا را بازتاب می ­دهد و از این دید با اژدها بسیار همانند است. بر پایه این بررسی، داستان نبرد اسفندیار با رستم، گونه ­ای نو و دیگرگون شده از داستان نبرد ورترا، اژدهای خشکسالی، با ایندرا در اسطوره هندی است. پیوند اسفندیار با بنیان­ های دینی برآمده از دستکاری ­های هنرورزانه داستان ­پردازان یا دین ­پرستان در دوره ­های سپسین است که زمینه دور شدن شخصیت اسفندیار را از تبار اژدهایی خود و نزدیک شدن به چهره­ای دینی و پهلوانی فراهم می ­کند. اسفندیار در رویین ­تنی، کشته شدن با تیر، زخم­ پذیری از یک نقطه ویژه و برخی دیگر از ویژگی ­ها، یکسره به اژدهای خشکسالی اسطوره هندی می ­ماند. آنچه انگیزه پای فشاری اسفندیار را بر بستن دستان تهمتن پدید می ­آورد، برآمده از آرمانی اهریمنی است که بخشی بنیادین از ساختار داستان نبرد ورترا را با ایندرا بازتاب می ­دهد.

کلیدواژه ها

Comparative literature, Shahnameh, Rigveda, Rostam, Esfandīār, Indira, Vritra

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.