تاثیر دعا در استخراج گزاره های معرفتی (بررسی موردی: هستی شناسی و خداشناسی)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، دوره: 26، شماره: 90
  • کد COI اختصاصی: JR_KSIU-26-90_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 316
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

انسیه عسگری

دکترای تفسیر تطبیقی؛ استادیار دانشگاه حضرت معصومه(س).

یوسف فرشادنیا

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم حدیث- تفسیر اثری دانشگاه قم

چکیده

هدف: هدف از انجام این پژوهش، استخراج گزاره های هستی شناسی و خداشناسی ادعیه و مقایسه آن با مبانی فلسفی، از جمله نظریه صدور بود. روش: پژوهش اسنادی کتابخانه ای حاضر، محتوای بیش از ۲۰ دعا را تحلیل کیفی کرده است. یافته ها: گزاره های کلیدی مستخرج از ادعیه عبارتند از: ۱. خدای مبدئ و معید، ۲. خدای مبدع، ۳.خداوند ازلی، مخلوقات حادث زمان مند و مکان مند و ۴. عدم سنخیت خالق و مخلوق. در مقام مقایسه، در دعا خداوند به عنوان مبدئ (آغازدهنده)، ولی در نظریه صدور به عنوان مبدء (آغاز) و مصدر معرفی شده است. همچنین خداوند مبدع در ادعیه، بدون الگو و مایه و بر اساس اراده و فاعلیت امری(خلق لامن شئ) موجودات را ابداع کرده است؛ در حالی که در نظریه صدور، خداوند به عنوان مبدء و مفیض، بر اساس حتمیت و نه بالاراده، تنها افاضه فیض کرده است. در ادعیه، خداوند، ازلی و موجودات، حادث زمان مند و مکان مند معرفی شده اند؛ اما در نظریه فیض، بر اساس عین ربط بودن معلول به علت، ازلیت به عالم سریان داده شده است. همچنین، اساس نظریه صدور که بر سنخیت مبتنی شده، در ادعیه رد شده است. نتیجه گیری: مبانی هستی شناسی و خداشناسی مستخرج از ادعیه، در تقابل با مبانی فلسفی، به ویژه نظریه صدور واقع شده اند.

کلیدواژه ها

معارف دعا, هستی شناسی, خداشناسی, مبدئ, معید, خلق و امر, نظریه صدور(فیض)

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.