حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و چالش های امنیتی دولت رانتیر عربستان سعودی و امنیت منطقه ای
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه محیط شناسی راهبردی جمهوری اسلامی ایران، دوره: 5، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JSE-5-1_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 289
نویسندگان
استادیار علوم سیاسی دانشگاه رازی کرمانشاه
دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی
دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی
چکیده
در سال های اخیر به ویژه از سال ۲۰۰۶ میلادی به این سمت، عربستان سعودی به دلایل مختلف و در پرتو شرایط جدید، یک سیاست متفاوت از گذشته را در قبال مسائل منطقه و تحولات عربی در پیش گرفته است، به این صورت که با روی کار آمدن دولت دموکرات در آمریکا و کاهش نقش و دخالت آن در مسائل منطقه خاورمیانه و به دنبال آن افزایش تحولات و قیام های عربی در منطقه، عربستان با اتخاذ یک رویکرد نو به ویژه در دوره پادشاهی جدید، سعی در پرکردن خلا متحد استراتژیک خود؛ یعنی آمریکا در منطقه کرد و به یک رویکرد خوداتکا، فعال و درگیر روی آورد. این پژوهش به دنبال این است که اقتصاد سیاسی نفت عربستان و تاثیر آن بر سیاست های دولت عربستان در قبال اعتراضات داخلی و جنبش های اعتراضی خاورمیانه عربی را بررسی کند. سوال اصلی پژوهش این است که اقتصاد سیاسی نفت عربستان چگونه در مواجهه این کشور با قیام های مردمی و سیر تحولات آن ها تاثیر گذاشته است؟ فرضیه ای که برای سوال اصلی پژوهش مطرح می شود به این صورت است که اقتصاد سیاسی نفت در عربستان، یک دولت رانتیر را به وجود آورده است که در سرکوب قیام های مردمی نقش عمده ای را دارد و در عین حال، با ترکیبی از درآمدهای نفتی و متغیرهای سیاسی و نظامی، سیاست چماق و هویج را در سرکوب قیام ها در پیش گرفته است و باعث ایجاد چالش های امنیتی و ناامن شدن محیط منطقه شده است. در پژوهش حاضر، اقتصاد سیاسی نفت عربستان به عنوان متغیر مستقل و اعتراضات داخلی و قیام های مردمی منطقه خاورمیانه به عنوان متغیر وابسته پژوهش مطرح است که بر اساس آن، ابتدا جایگاه نفت در اقتصاد عربستان، ساختار سیاسی قدرت در عربستان و رابطه دولت رانتیر با جامعه و ساختار اجتماعی بررسی می شود و سپس به شرح و بررسی جنبش ها و قیام های مردمی در داخل عربستان و سطح منطقه و نقش اقتصاد سیاسی نفت عربستان در مواجهه با آن ها و واکنش به این اعتراضات پرداخته می شود.کلیدواژه ها
بهار عربی, اقتصاد سیاسی نفت, عربستان سعودی, دولت رانتیر, تمامیت ارضی, چالش های امنیتیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.