پتانسیل یابی مناطق مستعد زمین لغزش با استفاده از مدل FBWM (مطالعه موردی: شهر تبریز)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله آمایش سرزمین، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JTCP-12-2_013
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 148
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

میثم محرمی

PhD Student, Faculty of Geography, University of Tehran, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran

میثم ارگانی

Assistant Professor, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده

مخاطرات محیطی، که طیف وسیعی از مخاطرات طبیعی و مخاطرات انسانی را شامل میشوند، از عوامل بازدارنده توسعه در مناطق مختلف اند. زمین لغزش از مخاطراتی است که عوامل مختلف طبیعی و انسانی در وقوع آن تاثیرگذار است و از موانع توسعه اقتصادی اجتماعی و عمرانی در هر منطقه محسوب میشود. بر این اساس، در این تحقیق، با در نظر گرفتن معیارهای مختلف، پتانسیل وقوع زمین لغزش در شهر تبریز با استفاده از مدل FBWM بررسی شد. معیارهای استفاده شده در این تحقیق شامل: شیب، خمیدگی، ارتفاع، گسل، زمینشناسی، پوشش گیاهی، رودخانه و نهر، راهها، جهت شیب، و کاربری اراضی بود. برای وزندهی معیارها از مدل FBWM استفاده شد. این مدل از مدلهای نوین تصمیمگیری چندمعیاره است که با مقایسه معیارها با یک دیگر و ایجاد یک مسئله بهینهسازی غیر خطی به وزندهی معیارها میپردازد. در نهایت، پس از وزندهی معیارها و ایجاد نقشههای معیار استانداردشده، نقشههای استاندارد و وزن معیارها با یک دیگر تلفیق و رویهم گذاری شد تا نقشه نهایی مناطق مستعد زمین لغزش در شهر تبریز به دست آید. بر اساس نتایج بهدست آمده، مناطق شمالی و شمال شرقی شهر تبریز از پتانسیل بالایی برای وقوع زمینلغزش برخوردارند. این مناطق منطبق با شهرک ولیعصر، باغمیشه، کوههای عینالی، اتوبان پاسداران، و نواحی اطراف آن هستند. از طرف دیگر، مناطق جنوبی شهر تبریز پتانسیل پایینی برای وقوع زمینلغزش دارند. بر این اساس، از لحاظ وقوع زمینلغزش در شهر تبریز، ۵/۲ درصد از شهر در مناطقی با پتانسیل بسیار کم، ۱۶/۱۵ درصد از شهر در مناطقی با پتانسیل کم، ۰۴/۳۶ درصد از شهر در مناطقی با پتانسیل متوسط، ۹۷/۴۰ درصد از شهر در مناطقی با پتانسیل زیاد، و ۳۳/۵ درصد از شهر در مناطقی با پتانسیل بسیار زیاد قرار دارند. نتایج این تحقیق دارای جنبههای کاربردی برای سازمانها و ارگانهایی همچون شهرداری، مسکن و شهرسازی، زمینشناسی، و سایر ارگانهای مربوط با مخاطرات محیطی است.

کلیدواژه ها

Optimization, Tabriz, Landslide, Environmental hazards, FBWM Model

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.