ورود
مقالات فارسیISIکنفرانسهاژورنالها

تحلیلی بر علل نزول جایگاه کلان شهر تبریز در نظام شهری ایران و پیش بینی جمعیت و جایگاه آن تا افق ۱۴۱۰

محل انتشار: مجله آمایش سرزمین، دوره: 13، شماره: 1
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 153

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:
https://civilica.com/doc/1529609

شناسه ملی سند علمی:

JR_JTCP-13-1_004

تاریخ نمایه سازی: 11 مهر 1401

چکیده مقاله:

تحولات جمعیتی وسیع دهههای اخیر موجب تغییرات سریع در نظام شهری ایران و سلسلهمراتب آن شده است که افزایش یا کاهش رتبه شهرها در این نظام از پیامدهای آن است. در تحقیق حاضر به بررسی جایگاه کلان شهر تبریز در نظام شهری ایران از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵ پرداخته شد و با پیشبینی جمعیت این شهر تا افق ۱۴۱۰ سعی شد جایگاه آینده این شهر در نظام شهری ایران مشخص شود. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. دادههای مورد نظر در تحقیق حاضر به دو روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) به دست آمد. از مصاحبه برای فهم علل مهاجرفرستی و از پرسشنامه جهت فهم علل کاهش باروری در کلان شهر تبریز استفاده شد و تعداد نمونهها در هر دو مورد بر اساس اصل اشباع تعیین شد. مدل نمایی، نرمافزار Spectrum، و شاخص تحرک رتبه به ترتیب برای پیشبینی فاکتورهای جمعیتی، پیشبینی جمعیت، و بررسی تغییرات رتبه کلان شهرها در نظام شهری استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد کاهش میزان باروری و مهاجرفرستی دلایل اصلی کاهش شدید میزان رشد جمعیت در کلان شهر تبریز است که اغلب دلایل اقتصادی منشا آن بودهاند. با فرض باروری ۵/۱ و ۸/۱ و ۱/۲ در شهر تبریز شاهد افزایش جمعیت به تعداد ۶۴/۱ و ۶۹/۱ و ۷۴/۱ میلیون نفر و کاهش جمعیت خردسالان و افزایش تقریبا دوبرابری جمعیت سالمندان بالای ۶۵ سال در افق ۱۴۱۰ خواهیم بود. در کل، نتایج حاصل از پیشبینی جمعیت نشان میدهد جایگاه کلان شهر تبریز در رتبه ششم نظام شهری ایران در افق ۱۴۱۰ تثبیت خواهد شد. اما فاصله آن با کلان شهر هفتم، یعنی قم، کمتر خواهد شد که نیازمند توجه ویژه و مدیریت صحیح این مسئله جهت جلوگیری از سقوط مجدد رتبه آن است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

رسول قربانی

Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran

هوشمند علیزاده

Associate Professor, Department of Urban Planning and Design, University of Kurdistan, Iran and Senior Postdoc Researcher, Institute for Urban and Regional Research, the Austrian Academy of Sciences, Austria

سونیا کرمی

PhD Student of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، بهمن؛ محمد دادگر (۱۳۹۷). «بررسی و تحلیل تحولات نظام ...
  • امانپور، سعید؛ سحر حسنپور (۱۳۹۷). «تحلیلی بر پویایی نظام سلسلهمراتب ...
  • اهلرس، اکارت (۱۳۸۰). ایران (شهر عشایر روستا)، مجموعه ...
  • آقاییزاده، اسماعیل (۱۳۹۷). «تحلیل فضایی بر سلسله مراتب شهری با ...
  • بلیلان اصل، لیدا؛ فهیمه دوستار (۱۳۹۴). «بررسی تاثیر مزارات در ...
  • پاکزاد، جهان شاه (۱۳۹۰). تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران ...
  • پورمحمدی، محمدرضا (۱۳۸۵). شبیهسازی شبکه شهری مبتنی بر مدلهای آنتروپی ...
  • حریری اکبری، محمد (۱۳۷۶). «پروژهای برای احیای تبریز»، گفت وگو، ...
  • حیدری، علی (۱۳۹۳). «تحلیل ابعاد کالبدی فضایی تمرکزگرایی در ...
  • رحمانی، جواد؛ اسفندیار زبردست (۱۳۹۷). «نظام جمعیت شهری در مناطق ...
  • شاهسوارانی، وحید (۱۳۹۳). «بررسی نقش و جایگاه کهنشهر تبریز و ...
  • شجاعی، جواد (۱۳۹۷). «سیاستهای آمایش جمعیت»، جمعیت، ش ۸۵ و ...
  • صفامنش، کامران (۱۳۷۶). «ساختار کالبدی شهر تبریز و تحولات آن ...
  • علیئی، محمدولی (۱۳۹۴). «نقش جمعیت و سیاستهای جمعیتی در استحکام ...
  • فرهودی، رحمت الله؛ سعید زنگنه شهرکی؛ رامین ساعدموچشی (۱۳۸۸). «چگونگی ...
  • قاسمی اردهایی، علی؛ رضا نوبخت؛ شفیعه قدرتی (۱۳۹۴). «جریانها و ...
  • کرمیخواه، بهرام؛ محمد سلیمانی مهرنجاتی؛ اسماعیل علیاکبری (۱۳۹۸). «بررسی و ...
  • کریمزاده، حسین؛ معصومه علیرضایی؛ علی زارعی (۱۳۹۸). «تحلیل فضایی شبکه ...
  • کلانتری، محسن؛ کیومرث یزدان پناه؛ سمیه نوری (۱۳۹۴). «تحلیل توزیع ...
  • مشفق، محمود (۱۳۹۹). «مطالعه تطبیقی تجربیات سیاستی کشورهای منتخب آسیایی ...
  • مومنی، مصطفی (۱۳۸۱). «تبریز»، دانشنامه جهان اسلام، ج ۶، حرف ...
  • نیکپور، عامر؛ میلاد حسن علیزاده (۱۳۹۸). «تحلیل فضایی نظام شهری ...
  • یزدانی، محمدحسن؛ احمد پوراحمد (۱۳۸۶). «تاثیر مدرنیسم بر تحولات کالبدی ...
  • ReferencesAghaeizadeh, I. (۲۰۱۸). “Spatial analysis on urban hierarchy based on ...
  • Aliei, M. (۲۰۱۵). “The Role of Population and Demographic Policies ...
  • Batty, M. (۲۰۱۳). The new science of cities, MIT Press ...
  • Belilan-Asl, L. & Dostar, F. (۲۰۱۵). “The study of the ...
  • Bettencourt, L. & West, G. (۲۰۱۰). “A Unified Theory of ...
  • Brenner, N. & Schmid, C. (۲۰۱۴). “The ‘Urban Age’ in ...
  • Bretagnolle, A., Pumain, D., & Vacchiani-Marcuzzo, C. (۲۰۱۰). The organisation ...
  • Capello, R. (۲۰۰۰). “The City network paradigm: measuring urban network ...
  • Castells, M. (۱۹۹۶). The Rise of the Network Society, Vol. ...
  • Chen, H. J. & Fang, I. H. (۲۰۱۳). “Migration, social ...
  • Chen, X. & Greene, R. (۲۰۱۲). “The Spatial-Temporal Dynamics of ...
  • Cividino, S., Halbac-Contoara-Zamfir, R., & Salvati, L. (۲۰۲۰). “Revisiting the ...
  • Derudder, B. (۲۰۱۹). Network analysis of urban systems: potential, challenges, ...
  • Ehlers, E. (۲۰۰۱). Iran (city-nomads-village) collection of articles, translated by ...
  • Genereux, A. (۲۰۰۷). “A review of migration and fertility theory ...
  • Ghasemi Ardahaei, A., Nobakht, R., & Ghodrati, S. (۲۰۱۵). "Currents ...
  • Hariri Akbari, M. (۱۹۹۷). “Projects for the Revival of Tabriz”, ...
  • Hirazawa, M. & Yakita, A. (۲۰۱۷). “Labor supply of elderly ...
  • Kalantari, M., Yazdanpanah, K., & Nouri, S. (۲۰۱۵). “Analysis of ...
  • Lee, R. & Mason, A. (۲۰۱۴). “Is Low Fertility Really ...
  • Liu, L., Dong, X., & Liu, X. (۲۰۱۴). “Quantitative study ...
  • McGranahan, G. & Marcotullio, P. (۲۰۱۶). Urban systems, Chapter ۲۷, ...
  • Meeteren, M. V. (۲۰۱۹). “Urban Systems”, ResearchGate, Ghent University, Belgium ...
  • Meijers, E. (۲۰۰۷). “From central place to network model: theory ...
  • Momeni, M. (۲۰۰۲). “Tabriz”, Encyclopedia of the Islamic World, Vol. ...
  • Ndabula, C., Jidauna, G.G., Oyatayo, K., Averik, P.D., & Iguisi, ...
  • Nikpour, A. & Hassan-AliZadeh, M. (۲۰۱۹). “Spatial Analysis of the ...
  • Park, Y., LaFrombois, M., & Heim, E. (۲۰۱۹). “Planning for ...
  • Parr, JB. (۲۰۱۴). “The regional economy, spatial structure and regional ...
  • Parrado, E. A. (۲۰۱۵). “Migration and Fertility“, Social Behavioral Sciences, ...
  • Pendall, R., Freiman, L., & Myers, D. (۲۰۱۲). “Demographic Challenges ...
  • Peris, A., Meijers, E., & Van-Ham, M. (۲۰۱۸). “The Evolution ...
  • Pour-Mohammadi, M. R. (۲۰۰۶). Simulation of urban network based on ...
  • Rahmani, J., & Zabrdast, E. (۲۰۱۸). “Urban population system in ...
  • Shahsavarani, V. (۲۰۱۴). “A Study of the Role and Position ...
  • Taylor, PJ. & Derudder, B. (۲۰۱۵). World City network: a ...
  • UN-HABITAT (۲۰۲۰). Population Data Booklet, Global state of metropolis ...
  • Wyly, E. (۲۰۱۲). “Theories of urban system development”, Geography, (۳۵۰) ...
  • Yazdani, M. H. & Pourahmad, A. (۲۰۰۷). “The effect of ...
    • نمایش کامل مراجع