بررسی محتوایی شعر شاعران عربی سرای خراسان (مطالعه موردی: جلد چهارم یتیمه الدهر ثعالبی)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 110

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCCL-12-1_005

تاریخ نمایه سازی: 11 مهر 1401

چکیده مقاله:

شاید بتوان دوره تاریخی و محیط طبیعی و اجتماعی را از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در شعر دانست. قرن چهارم و پنجم که اوج رشد و شکوفایی ادب عربی در خراسان است، شاعرانی برجسته و مشهور به ادبیات عربی معرفی کرده که همچون آینه ای درمقابل تاثیرات محیطی و فرهنگی دوره خود، فرهنگ و تمدن ایرانی را در خویش بازتاب کرده است. ثعالبی از برجسته ترین عالمان و ادیبان خطه خراسان، بسیاری از اشعار این دوران را در کتاب گران سنگ یتیمه الدهر گردآورد. جستار حاضر با رویکرد تاریخی - اجتماعی محتوایی شعر شاعران عربی سرای خراسان را در جلد چهارم دیوان یتیمه الدهر بررسی کرده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که فرهنگ و تمدن ایران به صورت عام و فرهنگ خراسان به طور خاص بر محتوای شعر عربی تاثیری شگرف گذاشته است. از یک سو، عناصر فرهنگ ایرانی همچون سبک پوشش، غذاها و خوراکی های متداول، انواع پارچه، صنایع ایرانی، جشن ها و اعیاد در شعر این دوره تبلور یافته و از سوی دیگر، تاثیر این تمدن بر قالب و صور بیانی به کاررفته در شعر ملموس است و شاعران بیشتر عناصر صور بیانی خود را از محسوسات گرفته اند و بر حس بینایی و رنگ ها تاکید ویژه داشته اند.

نویسندگان

صغری فلاحتی

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

هومن ناظمیان

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

حسین ابویسانی

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

محسن محسنی

مدرس زبان و ادبیات عربی، گروه ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فرهنگیان، بیرجند، ایران.

زهرا علی آبادی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن خلکان، احمد بن محمد بن ابی بکر (بی تا). ...
  • ادی شیر، السید (۱۳۸۶). واژه های فارسی عربی شده. ترجمه ...
  • الباخرزی، علی بن حسن بن علی بن ابی الطیب (۱۴۱۴). ...
  • بهرامی، اکرم (۱۳۵۰). تاریخ ایران از ظهور اسلام تا سقوط ...
  • بیهقی، ابوالفضل (۱۳۸۳). تاریخ بیهقی. به تصحیح علی اکبر فیاض. ...
  • بیرونی، ابوریحان (۱۸۷۸). الآثار الباقیه عن القرون الخالیه. آلمان: ساخائو ...
  • ثعالبی، ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبی نیشابوری (۱۴۰۳). ...
  • ثعالبی، ابو منصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل (۱۳۷۶). ثمار ...
  • حسینی، محمدباقر (۱۳۸۲). جاحظ نیشابور. چاپ اول. مشهد: دانشگاه فردوسی ...
  • حسینی، محمدباقر (۱۳۸۶). فیروزه های سخن. چاپ اول. مشهد: دانشگاه ...
  • خدری، سارا (۱۳۹۵). تاثیر تحولات سیاسی بر تاریخ اجتماعی نیشابور ...
  • خسروی، محمد (۱۳۹۲). نقدوتحلیل وصف در ادب عربی خراسان از ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷). لغت نامه دهخدا. موسسه لغت نامه ...
  • رضوی، ابوالفضل؛ اشرفی، حمید (۱۳۹۶). زمینه های اجتماعی استمرار جشن ...
  • زارعی، اسداله (۱۳۹۲). بازتاب فرهنگ پوشاک و لباس در ادبیات ...
  • زمانی، کریم (۱۳۸۵). شرح جامع مثنوی معنوی. دفتر ششم. تهران: ...
  • زیدان، جرجی (لا تا). تاریخ التمدن الاسلامی. المجلد الخامس. بیروت: ...
  • سامات، لیلا (۱۳۹۱). نقش طبیعت و زیبایی در شعر تغزلی. ...
  • صدقی، حامد (۱۴۱۸). دیوان ابی بکر الخوارزمی. طهران: التراث المخطوط ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۵۱). تاریخ ادبیات در ایران. جلد ۱. ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۶۳). تاریخ ادبیات در ایران. چاپ چهارم. ...
  • قاری دزفولی، مریم (۱۳۸۷). کهن ترین شاعران عربی سرای ایرانی ...
  • قائدان، اصغر (۱۳۸۱). تاریخ نگاری ثعالبی. کتاب ماه تاریخ و ...
  • الکیلانی، ابراهیم (۱۴۱۳). مصطلحات تاریخیه مستعمله فی العصور الثلاثه الایوبی ...
  • گردیزی، ابوسعید عبدالحی بن ضحاک بن محمود (۱۳۶۳). تاریخ گردیزی، ...
  • متز، آدام (۱۳۶۴). تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری یا ...
  • مدرس تبریزی، میرزا محمدعلی (۱۳۷۴) ریحانه الادب فی تراجم المعروفین ...
  • مقدس جعفری، محمدحسن؛ عبدالله نجفی اصل (۱۳۸۳). پوشش ایرانیان. مجله ...
  • ملک میرزایی، علیرضا (۱۳۹۰). فرهنگ ایرانی در شعر عربی شاعران ...
  • ناجی، محمدرضا (۱۳۸۶). فرهنگ و تمدن اسلامی در قلمرو سامانیان. ...
  • ناجی، محمدرضا (۱۳۸۰). سامانیان، دوره شکوفایی فرهنگ ایرانی – اسلامی. ...
  • نمایش کامل مراجع