مبانی و ماهیت حقوقی قواعد آمره از نگاه کمیسیون حقوق بین الملل

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره: 52، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JPLSQ-52-3_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 189
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سهیل گلچین

پژوهشگر دکتری حقوق بین الملل عمومی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

رضا موسی زاده

استاد، دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران

چکیده

کمیسیون حقوق بین الملل که خود تدوینگر و توسعه دهنده مفهوم قاعده آمره بود، اکنون در سلسله گزارش های اخیر و در مواجهه با دکترینی که در سالیان توسط اندیشمندان حقوق و محاکم قضایی پردازش شده، موضع میانه ای را اتخاذ کرده است؛ از یک سو با مبنا قرار دادن ماده ۵۳ کنوانسیون حقوق معاهدات ۱۹۶۹، قواعد آمره را بر پذیرش و شناسایی توسط دولت های جامعه بین المللی در کلیت خود منوط کرده و مبنای الزام آوری آن را اراده دولت ها دانسته است. از سوی دیگر، سرشت قواعد آمره را جهان شمول، برتر و تضمین کننده ارزش های بنیادین جامعه بین المللی تشخیص داده است که می تواند بر اراده دولت ها اعمال محدودیت کند. در این مقاله با تجزیه وتحلیل گزارش سال ۲۰۱۶ کمیسیون و مخبر ویژه آن، به این پرسش اساسی پرداخته شده که ماهیت قواعد آمره بین المللی بر کدام مبانی نظری استوار است و سرشت حقوقی این قواعد را کدام عناصر اساسی تشکیل می دهد؟ وجه تمایز این اثر با دیگر آثار علمی در زبان فارسی، پرداختن به جدیدترین گزارش کمیسیون درباره قواعد آمره و تجزیه وتحلیل و نقد آن از رهگذری تازه است؛ به نحوی که تلاش شده است تحولات نظری کمیسیون از سال ۱۹۶۹ تا کنون لحاظ شود.

کلیدواژه ها

حقوق بین الملل, حقوق ارادی, حقوق طبیعی, قواعد آمره, کمیسیون جامعه بین المللی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.