کانی شناسی، زمین شیمی و خاستگاه زمین ساختی-ماگمایی گرانیتوییدهای کانسار اسکارن آهن باغک، گستره معدنی سنگان، شمال خاور ایران

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 32، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-32-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 266
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کیامرث حسینی

گروه علوم زمین، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

مجید شاه پسندزاده

گروه علوم زمین، دانشکده علوم و فناوری های نوین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی و فناوری پیشرفته کرمان، کرمان، ایران

رقیه ذبیحی خرق

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

گستره معدنی سنگان در شمال کمربند ماگمایی سنوزوییک خاور ایران عمدتا از سنگ های آتش فشانی و آذرآواری (پیروکلاستیک) اسیدی-حدواسط تشکیل گردیده که تحت نفوذ توده های گرانیتوییدی ائوسن قرار گرفته اند. در کانسار اسکارن آهن باغک، این گرانیتوییدها از بیوتیت کوارتزمونزونیت پورفیری، بیوتیت سینیت تا بیوتیت سینوگرانیت و آلکالی فلدسپار کوارتز سینیت تا آلکالی فلدسپار گرانیت پیش از کانی زایی و کوارتز آلکالی سینیت و کوارتز سینیت های هم زاد با کانی زایی تشکیل شده اند. این گرانیتوییدهای نوع I ماهیت متاآلومین منیزیمی، کالک آلکالن، آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی دارند. این گرانیتوییدها غنی شدگی نسبی عناصر LREE/HREE  و LILE /HFSE، بی هنجاری منفی Eu, Sr, Ta, Th و Ti و بی هنجاری مثبت Th, U, K, Ba, Rb به همراه مقادیر بالای La و نسبت Zr/Nb, Nb/Th, Nb/U   و Nb/La را نشان می دهند که نه تنها منشا گوشته ای نشات گرفته از لیتوسفر اقیانوسی فرورونده، بلکه آلایش پوسته قاره ای در تکامل ماگمای سازنده آنها را پیشنهاد می کند. مقادیر Sm/Yb در برابر La/Sm, Sm/Yb در برابر Sm و Dy/Yb در برابر La/Yb نشان می دهد ماگمای اولیه از ذوب بخشی اندک (۲ تا ۵ درصد) لرزولیت های گارنت-اسپینل دار در ژرفایی حدود ۶۸-۶۶ کیلومتری گوشته بالایی، تحت تاثیر آلایش پوسته ای قرار گرفته است. بنابر این پژوهش، جایگاه زمین ساختی-ماگمایی گرانیتوییدها، کمان ماگمایی همزمان تا پس از برخورد قاره ای پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها

کانی شناسی, گرانیتویید, زمین شیمی, ماگماتیسم ائوسن, گستره معدنی سنگان, کانسار آهن باغک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.