خاستگاه تفاوت های جنسیتی (زنانه و مردانه عمل کردن) نقش های اجتماعی از دیدگاه قرآن کریم

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 221

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MIUQU-16-30_013

تاریخ نمایه سازی: 11 مهر 1401

چکیده مقاله:

موضوع خاستگاه تفاوت های جنسیتی در نقش­های اجتماعی، همواره مورد بحث اندیشمندان و پژوهشگران خصوصا در جامعه­شناسی بوده است. برخی با تایید تفاوت­های جنسیتی، الگوهای متفاوت نقشی زنانه و مردانه را با جنبه­های زیست­شناختی، روان­شناختی و کارکردهای تفاوت های نقشی نزد جامعه­شناسان پیوند می­زنند. درمقابل، تقریبا همه نظریه­های فمینیستی با خدشه در مبانی و نتایج این نظریه­ها، از این اصل مشترک پیروی می­کنند که زنانگی و مردانگی و نقش های جنسیتی ناشی از آنها را جامعه می سازد. بازخوانی این نظرات و دیگر دیدگاه­های متعدد و گوناگون در زمینه تفاوت­های جنسیتی نقش­های اجتماعی و منشا آنها از یک سو و اهمیت و جایگاه قرآن به عنوان منبع اصیل معرفتی باعث می­شود تا این سوال به ذهن برسد که با وجود تقسیم کار جنسیتی، دیدگاه قرآن کریم درباره خاستگاه تفاوت­های جنسیتی نقش­های اجتماعی چیست؟ پژوهش حاضر بر مبنای روش استنطاقی درصدد کشف و تبیین خاستگاه حقیقی رفتار زنانه و رفتار مردانه یا انوثیت و رجولیت (جنسیت) از دیدگاه قرآن است. شواهد نشان می­دهد نگاه قرآن به مسئله نگاهی تلفیقی است، به طوری که در یک نگاه جامع ارتباطی، جنبه­های زیست­شناختی همچون تفاوت های آناتومیکی و قدرت بدنی، روان­شناختی مانند میزان و نوع عواطف و احساسات و ویژگی­های شخصیتی مانند اراده و تصمیم­گیری و زوایای جامعه­شناختی مبتنی بر جنبه­های طبیعی و غائی همچون عدالت، آرامش و عفت­مندی را مدنظر دارد

کلیدواژه ها:

خاستگاه تفاوت های جنسیتی ، نقش اجتماعی ، تفاوت های جنسیتی نقش های اجتماعی

نویسندگان

محمود صادقی

دانش آموخته دکتری تخصصی مجتمع عالی قرآن و حدیث جامعه المصطفی ص العالمیه

حسن خیری

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی

مهدی رستم نژاد

دانشیار و هیئت علمی جامعه المصطفی ص العالمیه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید ...
  • آبرکرامبی، نیکلاس و دیگران؛ فرهنگ جامعه شناسی، ترجمه: حسن پویان، ...
  • آبوت، پاملا و والاس، کلر، جامعه شناسی زنان، ترجمه منیزه ...
  • آبوت، پ و والاس، کلر، درآمدی بر جامعه شناسی نگرش ...
  • آریان پورکاشانی، منوچهر؛ فرهنگ پیشرو آریان پور انگلیسی – فارسی، ...
  • آسیموف ، آ یزاک، اسرار مغز آدمی ، انتشارات وزارت ...
  • آوتویت، ویلیام و باتامور، تام؛ فرهنگ علوم اجتماعی قرن بیستم، ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم، لسان العرب، دار الفکر، بیروت: چ ...
  • ابنکثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، دارالکتب العلمیه، بیروت: ...
  • اشکوری، محمد، تفسیر شریف لاهیجی، دفتر نشر داد، تهران: ۱۳۷۳ ...
  • باستانی، سوسن، جنسیت ، فرهنگ ، ارزش ها و ...
  • ، و دهقان­نژاد، رضا؛ زن در قرآن، پژوهشگاه حوزه و ...
  • ، نظریه­سازی دینی در علوم اجتماعی با تطبیق بر جامعه ...
  • بی­آزار شیرازی، عبدالکریم، جنین­شناسی قرآن و مسلمان شدن چندین پروفسور ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التاویل، دار ...
  • تقوی، علی و سیادتیان، سید حسین، تفکیک جنسیتی در دانشگاه­ها، ...
  • توسلی، غلامعباس، نظریه های جامعه شناسی، سمت، تهران: چ سیزدهم، ...
  • جزایری، سیدحمید، دهقان، مجید، «ماهیت قوامیت»، مطالعات جنسیت و خانواده، ...
  • جمشیدی، اسدالله و دیگران، زن در فرهنگ و اندیشه اسلامی: ...
  • حسینی، سیدهادی، راسخ، علی­احمد، نجات، حمید، زیر نظر محمد حکیمی، ...
  • حقی برسوی، اسماعیل بن مصطفی، تفسیر روح البیان، دارالفکر، بیروت: ...
  • حوی، سعید، الاساس فی التفسیر، دار السلام، قاهره: چ ۶، ...
  • خدارحیمی، سیامک و دیگران، روانشناسی زنان، انتشارات خاتم، مشهد: ۱۳۷۸ ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ مفردات الفاظ القرآن، دارالعلم، بیروت: ...
  • رودز، استون. ای، تفاوت های جنسیتی را جدی بگیریم، معصومه ...
  • ریتزر، جورج، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، محسن ثلاثی، ...
  • زحیلی، وهبه، التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج، ...
  • زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و ...
  • سبزواری، محمد، الجدید فی تفسیر القرآن المجید، دار التعارف للمطبوعات، ...
  • سعدلو پاریزی، فرزاد، اصول روانشناسی فیزیولوژیک، انتشارات دانشگاه اسلامی، یزد: ...
  • سندگل، حسین، فیریولوژی انسانی، انتشارات یزد، یزد: ۱۳۷۱ ش ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، همع الهوامع فی شرح جمع ...
  • شادی طلب، ژاله، توسعه و چالش های زنان ایران، نشر ...
  • شهرستانی، محمدرضا، کلیات پزشکی، بیهق، سبزوار: ۱۳۸۷ ...
  • صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، ...
  • صداقتی­فرد، مجتبی، جامعه­شناسی (کلیات، مفاهیم، پیشینه)، ارسباران، تهران: چ پنجم، ...
  • طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت: ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ناصر ...
  • عضدانلو، حمید، آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه شناسی، نی، تهران: ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر مفاتیح الغیب، دار ...
  • فضل الله، محمد حسین، من وحی القرآن، دار الملاک، بیروت: ...
  • فیض کاشانی، محسن، تفسیر الصافی، مکتبه الصدر، تهران: چ دوم، ...
  • قاسمی، جمال الدین، محاسن التاویل، دارالکتب العلمیه، بیروت: ۱۴۱۸ ه. ...
  • قرشی بنابی، علی­اکبر، تفسیر احسن الحدیث، بنیاد بعثت، تهران: چ ...
  • قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، ناصر خسرو، تهران: ...
  • قطب، سید، فی ظلال القرآن، دار الشروق، بیروت: چ ۳۵، ...
  • قمی مشهدی، محمد، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، وزارت ...
  • کارل، الکسیس، انسان موجود ناشناخته، پرویز دبیری، کتابفروشی تایید، اصفهان: ...
  • کلاین برگ، اتو، روان شناسی اجتماعی، علی محمد کاردان، نشر ...
  • کوئن، بروس، درآمدی به جامعه شناسی خانواده، محسن ثلاثی، نشر ...
  • گاردنر، ویلیام، جنگ علیه خانواده، معصومه محمدی، دفتر مطالعات و ...
  • گانونگ، ویلیام، کلیات فیزیولوژی پزشکی، فرخ شادان، شرکت سهامی چهر، ...
  • گا یتون ، آرتور و ها ل، جان ، ...
  • گری، جان، راز ناسازگاری­های مردان مریخی و زنان ونوسی، فرهاد ...
  • گنجی، حمزه، روان شناسی تفاوتهای فردی، انتشارات بعثت، تهران: چ ...
  • گولومبوک، سوزان، رابین فی وش، رشد جنسیت، مهرناز شهر ...
  • گیدنز، آنتونی، جامعه­شناسی، حسن چاوشیان، نی، تهران: ۱۳۸۶ ...
  • مراغی، احمد مصطفی، تفسیر المراغی، دار الفکر، بیروت: بی­تا ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی، نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه ...
  • ، مجموعه مشکات مصباح، اخلاق اجتماعی، موسسه آموزشی و پژوهشی ...
  • مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، وزارت فرهنگ و ...
  • مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، تهران: صدرا، چاپ ...
  • معرفت، محمدهادی، شبهات و ردود حول القرآن الکریم، موسسه التمهید، ...
  • مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، دارالکتاب الاسلامی، قم: ۱۴۲۴ ق ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران: چ دهم، ...
  • منطقی، مرتضی، زن شرقی، مرد غربی؛ بررسی تفاوت­های روان­شناختی زن ...
  • موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، دفتر سماحه ...
  • میشل، آندره، پیکار با تبعیض جنسی، محمد جعفر پوینده، نگاه، ...
  • نرمان ل. مان، اصول روان شناسی، محمود صناعی، امیر کبیر، ...
  • نوابی­نژاد، شکوه، روان­شناسی زن، جامعه ایرانیان، تهران: ۱۳۷۹ ...
  • واحدی، علی بن احمد، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، دار ...
  • Baron,R.A.&D. Byrne,Sociol Psychology,Boston:Allyn and Bacon,۱۹۹۷ ...
  • Oakley,Ann,Woman’s Work:The Housewife,Past and Present, ۱۹۷۶ ...
  • Tong, Rosemarie,Femenist Thought, London:Routledge, ۱۹۹۷ ...
  • نمایش کامل مراجع