فاطمه نخعی - IslamicAzad University of Birjand

لاله با نام علمی Tulipa spp. از تیره سوسن سانان، گیاهی سوخوار و زینتی است که در مناطق مختلف ایران به صورت خودرو می روید. پژوهش حاضر با هدف پی بردن به ویژگی های رویشگاهی و تقویم زندگی لاله در زیست بوم منطقه حفاظت شده آرک و گرنگ شهرستان بیرجند به مدت دو سال پی در پی انجام گرفت. برای تعیین فراوانی و تراکم از روش تصادفی ساده استفاده شد. ویژگی های اقلیمی، خاکی، تقویم زندگی، ویژگی های ریخت شناسی و نحوه زاد آوری گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که لاله در رویشگاه آرک و گرنگ با میانگین بارش سالانه ۱۷۵میلی متر و میانگین دمای سالانه ۲/۱۴ درجه سلسیوس رویش دارد. گونه های لاله T. lehmanniana و T. biflora در ناحیه دشتی و گونهT. undulatifolia subsp. micheliana در ناحیه کوهستانی رویشگاه مشاهده شدند. بر اساس نتایج، فراوانی و تراکم لاله در منطقه دشتی به ترتیب، ۳۹ % و ۱۱۲۰ بوته در هکتار بود. ۲۷% لاله ها از گونه  T. biflora و ۷۳% از گونه  T. lehmanniana بودند. فراوانی و تراکم لاله T. undulatifolia  subsp. micheliana در منطقه کوهستانی ۱۵% و ۴۰۵ بوته در هکتار بود. بررسی فنولوژیک نشان داد که زمان شروع رشد رویشی لاله در سال های مختلف زیر تاثیر بارندگی بوده و با افزایش دما از نیمه تا اواخر اردیبهشت وارد دوره خفتگی می شود. سوخک در اطراف سوخ اصلی مشاهده نشد و بذرها پس از سرمادهی مرطوب تنژیدند. بنابراین به احتمال زیاد افزایش لاله در رویشگاه به روش بذر انجام می شود. 

Ecology, Phenology, Morphological, Habitat, Tulipa, اکولوژی, تقویم زندگی, لاله, مورفولوژی, رویشگاه