محمد حیدری - استاد سابق مبارزه بیولوژیک، دانشگاه لندن و مسئول تولید انبوه پارازیتوئیدها و شکارگران شپشک های نباتی وایباگز انگلستان
حسنعلی واحدی - دانشیار گروه گیاه پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
هادی خاطری - استادیار گروه گیاه پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

ویروس قطعه ای از نوکلییک اسید است که درون یک پوشش پروتینی محصور شده و اطلاعات ژنتیکی آن ها کم وبیش در سه پروتئین ویروسی خلاصه شده و اندازه آن ها بسیار کوچک که با میکروسکپ الکترونیک و یا اشعه ایکس قابل رویت هستند. تا کنون در مجموع ۶۵۹۰ گونه ویروس متعلق به ۱۶۸خانواده کشف و شناسایی شده است. از این تعداد بیش از ۲۰۰۰ گونه که در بیش از ۲۱ خانواده قرار دارند، ویروس گیاهی هستند. اغلب ویروس های گیاهی برای زنده ماندن و انتشار خود به حشرات ناقل وابسته هستند. هفت راسته از ۳۲ راسته حشرات، جزء ناقلین ویروسی های گیاهی هستند. حدود ۸۰٪ حشرات ناقل دارای قطعات دهانی زننده مکنده و متعلق به نیم بالان هستند. این حشرات ویروس های گیاهی را به روش های مختلف از میزبان آلوده به میزبان غیرآلوده منتقل می کنند. در این مقاله مختصرا رابطه ویروس و حشره ناقل، رابطه تعاملی و تکاملی ویروس و گیاه میزبان و علائم بیماری های ویروسی گیاهان زراعی نیز توضیح داده می شود.

بیماری های گیاهی، میکروارگانیسمها، محصولات زراعی، خسارت اقتصادی