بررسی مقایسه ای دیدگاه شریف مرتضی و قاضی عبدالجبار درباره آیه تطهیر

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 103

فایل این مقاله در 76 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MAZHB-9-17_008

تاریخ نمایه سازی: 10 مهر 1401

چکیده مقاله:

قسمت دوم آیه ۳۳ احزاب، معروف به آیه تطهیر، از آیاتی است که مجادله های کلامی بسیار به همراه داشته است. روایات فراوانی در فریقین گویای رابطه حدیث کساء با آیه تطهیر است و «اهل بیت» در آیه را مختص به خمسه طیبه می داند. «عصمت» از موضوعات اختلافی فریقین در شروط امام است. شریف مرتضی برخلاف قاضی عبدالجبار آیه تطهیر را برهان روشن عصمت امام می داند. پراکندگی و نایکسانی در استدلال های کلامی مفسر معتزلی ذیل آیه تطهیر، ادله ناکافی، نادیده گرفتن روایات معتبر در شان نزول آیه و تفاوت برداشت مفردات آیه از تلاش قاضی عبدالجبار برای اثبات مبانی اعتقادی اش در رد عصمت اهل بیت (ع) خبر می دهد. این نوشتار هم راستایی دیدگاه شریف مرتضای شیعی با قرآن را در دفاع از مکتب اهل بیت (ع) نشان می دهد و همچنین با بیان افتراق دیدگاه شیعه و معتزله در مبانی اعتقادی کلامی، مانند عصمت، نشان می دهد شیعه در این زمینه وامدار معتزله نبوده است.

نویسندگان

محمد معینی فر

استادیار گروه مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

لیلا عبدالهی

دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی، موسسه آموزش عالی فاطمه الزهرا، اصفهان، ایران

فاطمه سادات مشیریان

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

فاطمه عبدلی

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم (۱۳۸۸). ترجمه: محمدمهدی فولادوند، قم: دفتر مطالعات تاریخ ...
  • آلوسی، محمد بن عبدالله (۱۴۱۵). روح المعانی، بیروت: دار الکتب ...
  • ابن اثیر، مبارک بن محمد (۱۳۶۸). النهایه فی غریب الحدیث ...
  • ابن بابویه قمی (صدوق)، محمد بن علی (۱۴۱۴). الاعتقادات، قم: ...
  • ابن حنبل، احمد (۱۴۲۰). مسند، تحقیق: شعیب الارنووط والآخرون، ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (۱۴۰۳). البدایه والنهایه، بیروت: بی ...
  • امین، احمد (۱۴۲۰). ضحی الاسلام، بیروت: دار الکتب العلمیه ...
  • ترمذی، محمد بن عیسی (۱۴۰۱). سنن الترمذی، تحقیق: احمد محمد ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۷۲). مناسبات فرهنگی معتزله و شیعه، تهران: مکتبه ...
  • جمعی از محققان (۱۳۹۴). آسیب شناسی جریان های تفسیری، به ...
  • حسکانی، عبیدالله بن احمد (۱۴۱۱). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تهران: ...
  • حلی، جعفر بن محمد (۱۴۱۴). المسلک فی اصول الدین والرساله ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۳۶۳). انوار الملکوت فی شرح الیاقوت، ...
  • دائره المعارف قرآن کریم (۱۳۸۳). قم: مرکز فرهنگ و معارف ...
  • ذهبی، محمد حسین (بی تا). التفسیر والمفسرون، بیروت: دار الکتب ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲). مفردات الفاظ القرآن، مصحح: ...
  • رضوانی، علی اصغر (۱۳۸۴). شیعه شناسی و پاسخ به شبهات، ...
  • سبحانی، جعفر (۱۳۷۸). فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، قم: توحید ...
  • سبحانی، جعفر (۱۳۸۳). منشور جاوید، قم: موسسه امام صادق (ع) ...
  • سجستانی، ابی داوود (بی تا). سنن ابی داوود، بیروت: دار ...
  • سیوطی، عبد الرحمن بن ابی بکر (۱۴۰۳). الدر المنثور، قم: ...
  • شریف مرتضی، علی بن حسین (۱۲۵۰). تنزیه الانبیاء، قم: الشریف ...
  • شریف مرتضی، علی بن حسین (۱۳۸۷). جمل العلم والعمل، نجف ...
  • شریف مرتضی، علی بن حسین (۱۴۰۵). رسائل شریف مرتضی، قم: ...
  • شریف مرتضی، علی بن حسین (۱۴۱۰). الشافی فی الامامه، تهران: ...
  • شریف مرتضی، علی بن حسین (۱۴۱۱). الذخیره فی علم الکلام، ...
  • شریف مرتضی، علی بن حسین (۱۹۹۸). امالی المرتضی، قاهره: دار ...
  • صادقی تهرانی، محمد (۱۴۰۶). الفرقان فی تفسیر القرآن، قم: فرهنگ ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۰). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه الاعلمی ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲). مجمع البیان، تهران: ناصر خسرو، ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۴۱۲). جامع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • طریحی، فخر الدین بن محمد (۱۳۷۵). مجمع البحرین، تهران: مرتضوی، ...
  • طوسی، محمد بن حسن (بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن، ...
  • علم الهدی، علی بن حسین (۱۴۳۱). تفسیر الشریف المرتضی، تصحیح: ...
  • فیض کاشانی، ملا محسن (۱۴۱۵). تفسیر الصافی، تهران: مکتبه الصدر، ...
  • قاضی عبد الجبار، احمد بن عبد الجبار (۱۴۲۲). شرح الاصول ...
  • قاضی عبد الجبار، احمد بن عبد الجبار (۱۹۶۲-۱۹۶۵). المغنی فی ...
  • قاضی عبد الجبار، احمد بن عبد الجبار (۱۹۷۲). المنیه والامل، ...
  • قاضی عبد الجبار، احمد بن عبد الجبار (بی تا الف). ...
  • قاضی عبد الجبار، احمد بن عبد الجبار (بی تا ب). ...
  • قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا (۱۳۶۸). کنز الدقائق، تهران: وزارت ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۷۵). اصول الکافی، ترجمه: محمدباقر کمره ...
  • مصطفوی، حسن (۱۳۶۸). التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: وزارت فرهنگ ...
  • مظفر، محمد حسن (۱۴۲۲). دلائل الصدق، قم: موسسه آل ...
  • مفید، محمد بن نعمان (۱۴۱۳). اوائل المقالات فی مذاهب المختارات، ...
  • نمایش کامل مراجع