مجید داور - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته شیمی (گرایش شیمی فیزیک)، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه قم، ایران.
فاطمه سادات مرکبی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته گیاهان دارویی و صنعتی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، ایران

امروزه گیاهان دارویی به دلیل کاربردهای وسیع در صنایع مختلف از جمله صنایع داروسازی، عطرسازی، صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی همواره برای انسان مفید و سودمند بوده است. گل محمدی با نام علمیRosa × damascena Mill. از جمله گیاهان دارویی ارزشمندی است که در صنایع مختلف از جمله صنایع داروسازی، عطرسازی، صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی کاربرد وسیعی دارد. باتوجه به اهمیت درصد اسانس در گیاهان و گل محمدی، در بررسی حاضر به مطالعه تاثیر پرتو فرابنفش حاصل از لامپUV بر درصد اسانس و همچنین بازده ثابت توزیع گلهای محمدی مناطق مختلف از جمله کاشان، کرمان و تبریز و ... پرداخته شده است. روش کار به این صورت میباشد که ابتدا گل های محمدی تازه مناطق مورد نظر بوسیله تقطیر با آب، گلابگیری شده و گلاب حاصل به روش استخراج مایع-مایع با حلال پنتان اسانسگیری شد. ظروف حاوی اسانس و حلال پس از تبخیر حلال پنتان توزین و درصد آن تعیین گردید. سپس ظروف حاوی اسانس اولیه تحت تابش پرتو UV و همچنین در دمای محیط به مدت ۱۵ دقیقه قرار داده شد و مجددا درصد اسانس آنها محاسبه گردید و سپس نتایج مقادیر اسانس و ثابت توزیع اسانس ها محاسبه و بیان گردید. بطور کلی میتوان به موارد زیر به عنوان نتایج اصلی اشاره نمود: -۱ با قرارگیری اسانس در دمای محیط طی مدت زمان ۱۵ دقیقه حداکثر ۱۰/۵۸ درصد مقدار اسانس اولیه کاهش پیدا کرد و با قرارگیری اسانس ها تحت تابش مستقیم پرتو UV بمدت ۱۵ دقیقه، حداکثر ۱۷/۱۴۳ درصد اسانس اولیه کاهش یافت. -۲ ثابت های توزیع با درصد اسانس استخراجی رابطه مستقیم دارد. هرچه ثابت توزیع افزایش یابد، درصد اسانس هم افزایش پیدا میکند.

اسانس/گل محمدی/پرتو فرابنفش/ثابت توزیع