حمید نجفی نژاد - - استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان
نادر کوهی - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان
داود درویشی - استادیار بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان

به‎منظور ارزیابی عملکرد و کیفیت دانه چهار رقم کینوا (Chenopodium quinoa willd.) تحت تاثیر تاریخ کشت و تراکم بوته، آزمایشی به صورت کرت خرد شده- ‎ فاکتوریل و در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی واقع در جوپار کرمان طی دو سال  ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ انجام شد. در این تحقیق، تاریخ‎های کشت دوم و ۱۷ مرداد و اول شهریور به عنوان عامل اصلی و فاکتوریل چهار رقم Titicaca ، Giza۱، Q۱۲ وQ۱۸   و دو تراکم کشت ۶/۱۶ و ۳/۳۳ بوته در مترمربع به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تاریخ کاشت ۱۷ مرداد نسبت به دو تاریخ کاشت دیگر، بیشترین عملکرد دانه را تولید نمود. متوسط عملکرد دانه ارقام Titicaca ، Giza۱، Q۱۲ وQ۱۸ ، به ترتیب ۲۴۸۴، ۲۲۳۹، ۲۵۴۷ و ۲۸۸۱ کیلوگرم در هکتار بود. در رقمQ۱۸  در همه تاریخ های کشت، ورس مشاهده شد. رقم Giza۱ با متوسط ۲۳/۱۸ درصد پروتئین خام و ۱۲/۹۴ میلی گرم در کیلوگرم آهن در دانه نسبت به سایر ارقام، از کیفیت دانه بهتری برخوردار بود. بیشترین و کمترین شاخص برداشت با میانگین‎های ۳۵/۰ و ۲۶/۰، به ترتیب به ارقام Q۱۲ و Titicaca تعلق داشت. ارقام Giza۱ و Q۱۲ به ترتیب با طول دوره رشد ۸۲ و ۹۹ روز، زودرس ترین و دیررس ترین ارقام بودند. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش برای منطقه جوپار کرمان، زراعت رقمQ۱۲  در تاریخ کاشت ۱۷ مرداد و رقم Giza۱ در تاریخ کاشت اول شهریور و همچنین تراکم ۳/۳۳ بوته در مترمربع توصیه می شود.

آرایش کشت, دما, عملکرد, کیفیت بذر, کینوا