سعید حاجی قاسمعلی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
علی اکبر رمضانیانپور - استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر

تعدادی از سا زه ها نظیر سدها، پلها وسایر سازه ها ی در تماس با آب، می تواند تحت اثر خرابی ناشی از پدیده واکنش قلیایی سنگدانه ها قرار گیردد. این امر باعث آسیب رساندن به ایمنی سازه می شود. واکنش قلیایی سیلیسی سنگدانه ها، یک واکنش شیمیایی بین بعضی سنگدانه های خاص و قلیایی های موجود در بتن است که منجر به تشکیل یک ژل سیلیسی قلیایی شده که تولید فشار کرده و در نهایت سبب انبساط و ایجاد ترک و کاهش مقاومت بتن می شود. در این پژوهش اثر این پدیده در درازمدت همراه با اثر خزش روی تیر بتن مسلح و وضعیت تیر از لحاظ رفتار خمشی، تأثیر درصد آرماتورهای کششی و فشاری و ظرفیت باربری بررسی خواهد شد . برای این منظور هفت عدد تیر با سنگدانه فعال و هفت عدد تیر دیگر با سنگدانه غیر فعال ساخته و پس از قالب برداری و عمل آوری مناسب در یک محفظه سرپوشیده با رطوبت 100 درصد و دمای کنترل شده 38 درجه سانتیگراد قرار گرفت. کرنشهای بتن و آرماتور در طول زمان بطور مرتب قرائت گردید . ملاحظه گردید که واکنش قلیایی باعث افزایش کرنش کششی وکاهش کرنش فشاری می شود که با افزایش درصد آرماتور فشاری اثر واکنش قلیایی کاهش می یابد. همزمان با ساخت تیرها نمونه های استوانه ای نیز سا خته و در محفظه مذکور قرار داده شد . میزان افزایش کرنش در نمونه های استوانه ای بدلیل غیر مسلح بودن بیش از تیرهای بتنی مسلح می باشد . پس از حدود 270 روز تیرها تحت آزمایش بارگذاری چهار نقطه ای قرار گرفته و ظرفیت خمشی نهایی آنها تعیین شد و مشخص گردید که واکنش قلیایی منجر به کاهش ظرفیت باربری تیرها می شود.

واکنش قلیایی سیلیسی سنگدا نه ها، تیر بتنی مسلح، مقاومت خمشی، خزش