بررسی الگوی توزیع عناصر خاکی نادر(REEs) در آپاتیت های هرمز به عنوان رهیافت اکتشافی با استفاده از مقایسه توزیع الگوی عناصر اصلی و خاکی نادر در ریولیت های گنبد نمکی هرمز و گچین
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 274
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IJCM-30-3_004
تاریخ نمایه سازی: 9 مهر 1401
چکیده مقاله:
گنبدهای نمکی هرمز و گچین به ترتیب در ۱۷ کیلومتری جنوب و ۵۰ کیلومتری غرب بندرعباس، بر کمربند زاگرس واقع هستند. رخنمونهای گستردهای از سنگها و توف ریولیتی در این گنبدهای نمکی دیده میشود. کانیهای اصلی تشکیل دهنده ریولیتها شامل هماتیت، مگنتیت، پیریت، آهکیوپیریت و آپاتیت (گنبد نمکی هرمز) هستند. بر پایه شواهد زمینشیمیایی، سنگهای ریولیتی هرمز و گچین وابسته به سریهای ماگمایی آهکی قلیایی تا شوشونیتی هستند و طی یک نظام زمینساختی از نوع کمانهای آتشفشانی کرانه فعال قارهای تشکیل شدهاند. نبود ناهنجاریهای منفی Nb و مثبت Pb در ریولیتهای هرمز و گچین نشاندهنده ماگمای برآمده از خاستگاه گوشتهای با آلودگی کمی از سنگهای پوستهای و وابسته به فرورانش است. مقدار میانگین نسبتهای (La/Yb)N و (Ce/Yb)N به عنوان شاخص نسبت عناصر خاکی نادر سبک (LREE) به سنگین (HREE) نشاندهندهی غنیشدگی آشکار LREEها نسبت به HREEها برای سنگهای ریولیتی هرمز در برابر سنگهای ریولیتی گچین است. همبستگی قوی و مثبت بین مجموعه عناصر خاکی نادر با مجموعه اکسیدهای آهن، فسفات، کلسیم و همچنین ناهنجاریهای مثبت La و Ce و منفی P در نمونههای ریولیتی هرمز نسبت به نمونههای گنبد نمکی گچین، پیامد حضور کانی آپاتیت در این سنگهاست. الگوی پراکندگی عناصر خاکی نادر سبک در آپاتیتهای گنبد نمکی هرمز از روند منظمتر و یکنواختتری پیروی میکند، به طوری که LREEها سازگاری بیشتری برای تمرکز در کانی آپاتیت نشان میدهند. پایین بودن مقدار Eu/Eu* در آپاتیتهای هرمز (ppm ۰۴/۰-۰۱/۰) نسبت به ریولیتهای هرمز (ppm ۱/۱-۳/۰) میتواند بیانگر تغییر ترکیب ماگمایی طی تشکیل آپاتیتها باشد. افزون بر این، افزایش ناهنجاری منفی Eu میتواند به دلیل تبلور فلدسپارها باشد که Euرا از مذاب جدا کرده و در خود متمرکز میسازند و در آپاتیتهای هرمز نشانگر درجه جدایش بالاست. آپاتیت های گنبد نمکی هرمز، با غنیشدگی LREEها نسبت به HREEها، ناهنجاریهای منفی Eu و مثبت Ce و غلظت های عناصر خاکی نادر قابل توجه تا ppm ۸۸۸۲ به عنوان کانی رهیافت نقش مهمی در ارزیابی توزیع عناصر خاکی نادر در ریولیت گنبد نمکی هرمز دارند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :