معصومه استاجی - Associate Professor, Department of English Language and Literature, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran;
فرانک اسلامی - Ph.D.Candidate in Persian language teaching to non-Persian speakers, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

اجرای ارزش یابی تکوینی عاملی مهم در کنترل کیفیت روش تدریس مدرسان در کلاسهای چندفرهنگی به شمار می رود. اگرچه تحقیقات متعددی در حوزه ارزش یابی تکوینی و راهبردهای مورداستفاده مدرسان زبان انگلیسی انجام شده است، درمورد مدرسان آموزش زبان فارسی به فارسیآموزان خارجی تحقیقات اندک است. پژوهش حاضر با تمرکز بر سه هدف ازجمله شناسایی پرکاربردترین و ارزشمندترین راهبردهای ارزش یابی تکوینی در محیط چندفرهنگی کلاسهای آموزش زبان فارسی و سنجش میزان هم بستگی ارزش و کاربرد راهبردهای ارزش یابی تکوینی با سطح آموزشی مدرسان آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان انجام گرفته است. بدین منظور، ۳ مدرس آموزش زبان فارسی از سه سطح مقدماتی، میانی و پیشرفته در مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان دانشگاه علامه طباطبائی به سوالات پرسش نامه راهبردهای ارزش یابی تکوینی (Jett, ۲۰۰۹) پاسخ دادند. همچنین برای ارائه نتایج قابل اعتمادتر، دادههایی براساس فهرست وارسی مشاهدات کلاسی (Jett, ۲۰۰۹; Stevens, ۲۰۱۲) و مصاحبه نیمهساختاریافته گردآوری شد. از نرمافزار اس.پی.اس.اس. نسخه ۲۵ برای تحلیل دادههای کمی و انجام آزمون هم بستگی پیرسون، و جهت بررسی دادههای مصاحبه از [۱]شاخصهای توصیفی و تحلیل مضمونی استفاده شد. ترکیب یافته های کمی و کیفی حاصل از این پژوهش گویای این است که از دیدگاه مدرسان آموزش زبان فارسی در هر سه سطح مقدماتی، میانی، و پیشرفته پرکاربردترین راهبرد، ارزش یابی خود/ همتاست و بیشترین ارزش نیز به ارزش یابی خود/همتا و مشارکت زبان آموزان در روند یادگیری خود اختصاص دارد. اگرچه براساس نتایج مشاهدات کلاسی، عملکرد مدرسان در کلاسهای چندفرهنگیشان درمورد راهبردهای ارزش یابی تکوینی تا حدودی متفاوت بود، هم بستگی معناداری بین سطح آموزشی مدرسان و میزان کاربرد و ارزش راهبردهای ارزش یابی تکوینی وجود داشت. نتایج این پژوهش می تواند در بالا بردن سطح دانش وآگاهی مدرسان و طراحان دوره های تربیت مدرس زبان فارسی به غیرفارسیزبانان در ارائه ارزش یابی کلاس محور با استفاده از راهبردهای موثر ارزش یابی تکوینی در محیط های چندفرهنگی کمک کند.      

Formative assessment strategies, Multicultural classes, Teachers’ views, Teaching Persian language to non-Persian speakers, Assessment use, Assessment value, راهبردهای ارزش یابی تکوینی, کلاس های چندفرهنگی, دیدگاه مدرسان, آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان, کاربرد ارزش یابی, ارزش ارزش یابی