صالح یعقوبی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه، دانشگاه فردوسی مشهد
محمدرضا توکلی زاده - استادیار گروه عمران، دانشگاه فردوسی مشهد

لوله های مدفون بتنی تحت فشار، برای انتقال آب، جمع آوری فاضلاب و دیگر موارد در سطح جهان کاربردی وسیع دارند. از این خطوط به عنوان شریا نهای حیاتی شهری یاد می شود و خسارت به هر بخش از آ نها، هزینه های هنگفتی را در بر خواهد داشت. فرسودگی تدریجی و مدفون بودن این لوله ها، سبب خوردگی و پوسیدگی دیواره ها شده و در نتیجه خسارت های جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت. بازسازی این زیرساختهای حیاتی مستلزم صرف هزینه های کلان بوده و با بکارگیری رو شهای نوین بهسازی به راحتی می توان عملکرد این سازه ها را بهبود بخشید. به طور کلی تقویت لوله های مدفون با قطر بزرگ به دو صورت امکان پذیر است: نخست تقویت از بیرون که نیاز به خاکبرداری داشته و علاوه بر هزینه زیاد، سبب ایجاد مزاحمت برای شهروندان می شود. دوم تقویت از درون با بکارگیری از ورق های پلیمرمسلح با الیاف (FRP) که می تواند زبری سطح لوله را نیز کاهش دهد. در برخی موارد، اندرکنش میان سیال و نوارهای FRP سبب بر هم زدن شرایط هیدرولیکی و ایجاد تنش های مخرب می گردد. در این پژوهش، مکانیزم رفتاری لوله های مدفون بتنی با قطر بزرگ تقویت شده با ورق های FRP توسط نرم افزار Abaqus CAE مورد بررسی قرار گرفته و میزان تأثیر روش مقاوم سازی بر این لوله ها مشخص می گردد. نتایج حاصل از تحلیل نرم افزار نشان می دهد که پلیمرهای مسلح به الیاف کربنی (CFRP) مناسب تر و مؤثرتر از پلیمرهای مسلح به الیاف شیشه ای (GFRP) بوده و با مقاو مسازی لوله ها از داخل، تنش ها را می توان تا 30 درصد کاهش داد. در آخر، با بررسی نتایج حاصل از مقاوم سازی این لوله ها، راه حل مناسب ارائه و هزینه لازم، جهت مقاوم سازی با این روش برآورد و با هزینه های لازم جهت تعویض لوله و یا مقاوم سازی لوله از بیرون آن، مقایسه می گردد.

بتن مسلح، لوله های مدفون، مقاوم سازی، بهسازی، FRP