مدیریت پایدار رسوب در مخازن و رودخانه ها

سدها با به دام انداختن رسوب در مخازن، پیوستگی انتقال رسوب از طریق رودخانه ها را قطع می کنند، در نتیجه ذخیره مخزن از بینرفته و عمر قابل استفاده سد کاهش می یابد و بخش های پایین دست سدها از رسوبات ضرور ی برا ی شکل کانال و زیستگاه های آبیمحروم می شود. با تسریع ساخت سدها ی جدید در سطح جهانی، این تاثیرات به طور فزایندها ی گسترده می شوند. روش های اثبات شده ایبرا ی عبور رسوب از داخلی ا اطراف مخازن، حفظ ظرفیت مخزن و به حداقل رساندن تا ثیرات پایین دست وجود دارد، اما در بسیاری ازموقعیت ها که موثر باشند، استفاده نمی شوند. این مقاله تجربیات جمعی از پنج قاره در مدیریت رسوبات مخزن و کاهش گرسنگی (فقر)رسوب پایین دست را خلاصه میکند. در جاهایی که هندسه مطلوب است، اغلب امکان دور زدن رسوب در اطراف مخزن وجود دارد که ازرسوب گیری مخزن جلوگیری می کند و رسوب را به پایین دست با سرعت و زمان بند ی مشابه شرایط قبل از سد تامین می کند.اسلویسینگ به رسوب اجازه میدهد تا به سرعت از طریق مخزن منتقل شود تا از رسوبگذار ی در جریان های زیاد جلوگیری شود. اینروش به خروجی های با ظرفیت نسبتا بزرگ نیاز دارد. فلاشینگ کاهش تراز مخزن شامل فرسایش آبی رسوب و معلق کردن مجددرسوبات ته نشست شده در مخزن و انتقال آن به پایین دست از طریق دریچه ها ی تحتانی در سد است. این روش در مخازن باریک با شیبطولی تند و با سرعت جریا ن بالاتر از آستانه انتقال رسوب بهترین کارکرد را دارد. جریان های گل آلود را اغلب می توان از طریق کف مخزنسد تخلیه کرد، با این مزیت که نیاز ی به تخلیه مخزن برا ی عبور رسوب نیست. در برنامه ریز ی سدها، توصیه می شود تا جایی که امکاندارد از این رویکردها ی مدیریت رسوب برا ی حفظ ظرفیت مخزن و به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی سدها استفاده شود.

کلیدواژه ها:

تله انداز ی رسوب ، کاهش ظرفیت مخازن ، گرسنگی رسوب پایین دست سد ، مدیریت پایدار رسوب