میرعلی محمدی - دانشیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه
مرتضی صمدیان - دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب دانشگاه تبریز، مدرس گروه عمران موسسه آموزش عالی علم و فن ارومیه
بهروز علیزاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران- آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه

امروزه مدیریت منابع طبیعی عامل مهم در توسعه پایدار جوامع بشری بوده و از این میان مدیریت منابع آبی در کشورهایخشک و نیمه خشک و کم آب مانند ایران از اهمیت بسزایی برخوردار است. سازه های اندازه گیری جریان باعث محدودیت کاربردآنها می شود. یکی از سازه های پیشنهادی برای اندازه گیری دبی جریان که به نسبت سایر روش ها از مزایا و قابلیت های بیشتریمنجمله انعطاف پذیری با شکل فیزیکی کانال موجود برخوردار است فلوم گلوبند می باشد. در این تحقیق جهت بررسی و تحلیلهیدرودینامیکی جریان فلوم گلوبند، ابعاد کانال و مشخصات هندسی فلوم احداثی موجود در یکی از کانال های درجه ۳ (کانالH۲۸T۳) در شبکه آبیاری زرینه رود که از لحاظ سازهای مشکلی نداشته باشد استخراج شده و شرایط مرزی و شبکه محاسباتیبه کمک روشهای VOF و FAVOR بر اساس مقدار دبی آب در ترازهای مختلف و دبی های حداقل و حداکثر کانال به مدلعددی FLOW-۳D معرفی و شبیه سازی بر روی داده ها انجام گردید. سپس بر اساس داده های تولیدی و برازش آنها بهترینرابطه دبی-اشل که ضریب تبیین بالاتری داشت انتخاب گردید. در ادامه به منظور ارزیابی فلوم شبیه سازی شده و فلوم موجود؛رابطه دبی-اشل شبیه سازیش ده با رابطه دبی-اشل موجود سازه فلوم گلوبند که قبلا به کمک دستگاه دبی سنج پرتابلالتراسونیک اقدام شده بود بر اساس معیار ارزیابی ضریب تبیین (R) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. تحلیل نتایج نشان دادکه قبل از رسیدن جریان به سرریز؛ مقدار عدد فرود کمتر از یک بوده و با رسیدن به تاج سرریز با تغییر جریان از زیربحرانی بهفوق بحرانی در موقعیت در X=۴.۷ (مقطع کنترل) سرعت جریان افزایش یافته و عمق بحرانی تشکیل می گردد. همچنین بررسیضریب همبستگی به عنوان معیار ارزیابی رابطه دبی-اشل شبیه سازی شده، نشان داد که نرم افزار Flow-۳D جهت برآوردپارامترهای هیدرولیکی فلوم گلوبلند عملکرد مناسبی از خود نشان داده و اختلاف مقادیر واقعی (۰/۹۹۳۹) با مقادیر شبیه سازی (۰/۹۹۵۹) بسیار ناچیز می باشد.

فلوم گلوبلند، رابطه دبی-اشل، شبکه آبیاری و زهکشی، FLOW-۳D