ولی قلی زاده - کارشناس ارشد عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب، ایران

صنعت ساختمان سازی، صنعتی پیچیده است که ذینفعان مختلفی درموفقیت آن نقش دارند. نقش هر ذینفع مطابق قانون تعریف شده ومیزان اثرپذیری و یا اثرگذاری آن وابسته به عوامل مختلفی است.ورود افراد فاقد صلاحیت در این صنعت و مداخله آنها در فرایندهایساخت ساختمان میتوان منجر به کاهش کیفیت ساختمان ها و به خطرافتادن ابعاد مختلف پروژه ها شود. شخصی سازی مالک محور نمونه ای ازساخت و ساز ساختمانی در ایران است که در برخی از مناطق رواجداشته و در مناطقی دیگر کمتر است. با وجود اینکه در قانون اجرایساختمان به طور صریح به مجریان دارای صلاحیت علمی و تجربی سپردهشده است متاسفانه در این زمینه شاهد قانون شکنی و عدم اجرایقانون هستیم. ورود افراد فاقد صلاحیت، آسیب هایی به همراه دارد کهدر این تحقیق به جنبه های مختلف آن و ریشه های بروز این معضلپرداخته شده است. در این پژوهش پس از بررسی منابع مختلف ومستندات علمی مندرج در مقالات، کتب و نشریات، پرسشنامه آماری تهیهشده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روش CVR بررسی شده است وهر ۳۵ پرسش مطرح شده در پرسشنامه به تایید خبرگان رسیده است.پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از نرم افزار SPSS و به روش آلفای کرونباخ ارزیابی شده است و مقدار پایایی پرسشنامه بدر حدود ۰/۷۷است که در حد قابل قبول بوده و پرسشنامه پایا است. بر اساس روشکوکران، حجم نمونه آماری تحقیق ۱۲۰ نفر در نظر گرفته شده است.تحلیل اماری در سه بخش تنظیم شده است که شامل پرسش های کلی (مرتبطبا مراحل اجرای ساختمان)، معضلات مختلف شخصی سازی مالک محور وارزیابی شرایط کنونی ساخت و ساز (نقش مجری ذیصلاح و شخصی سازیمالک محور بر کیفیت و هزینه و غیره). بر اساس نتایج کسب شده دراین بخش ها، مهمترین معضل کلی شخصی سازی مالک محور در اجرای سازهساختمان نمود دارد. همچنین مهمترین معضل در کاهش کیفیت پروژه هااست. در بخش سوم هم مشخص شد که تاثیر شخصی سازی بر کیفیت،ایمنی، زمان و هزینه پروژه منفی و نقش مجری ذیصللاح مثبت بود. درادامه تحقیق جهت اولویت بندی از روش تحلیل فرایند سلسله مراتبی(AHP) به کمک نرم افزار (EXPERT CHOICE) استفاده شد. این بخش شامل دو مرحله تحلیل بود. در مرحله اول معضلات اولویت بندی شدند ومشخص شد که همانند نمونه آماری در این روش که یک روش خبره است،ضعف در کیفیت بالاترین اولویت را به خود اختصاص داده است و درمرحله دوم نیز علل و ریشه های بروز شخصی سازی مالک محور اولویتبندی شد. در این بخش ۱۱ عامل معرفی شد و بر اساس نتایج ضعف دربرخورد قانونی جدی، ضعف در نظارت شهرداری، ضعف در نظارت عالیهسازمان راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی ساختمان جزو علل اصلیشناخته شدند. در انتهای تحقیق نیز راهکارهایی جهت جلوگیری از بروز آسیب های شخصی سازی و رفع آن بر اساس نتایج کسب شده ارائه شد.

آسیب، شخصی سازی، مالک محور، ساختمان، ایران، کیفیت، آمار، AHP