محبوبه پورآقا - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.
رامین صادقی نژاد - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.
مریم محمدزاده - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.

راویان افسانه­ های عامیانه برای رازآلود کردن حکایت­ های خود، نیاز به فضاهای ناشناخته و مرموز دارند. فضایی که بتواند قهرمان را از دنیای واقعی، جدا ساخته به دنیایی جادویی و اساطیری روانه کند که از این فضا به آستانه گذر تعبیر می ­شود. بدون تردید یکی از به­ترین مکان ­ها برای درگیر ساختن قهرمان با موضوعات و مسائل ناشناخته، گرمابه ­ها می­ باشند. شناخت و تحلیل این فضای راز آلود، شرط اساسی رمزگشایی افسانه ­ها و دست یافتن به پیام پنهان در آنهاست. یکی از ابزارهای کار آمد برای رمز گشایی این دست از افسانه­ ها، نظریه «تک اسطوره سفر قهرمان» جوزف کمبل (Campbell, Joseph)، می­ باشد. هدف اصلی این نوشته، تاکید بر اهمیت گرمابه به عنوان آستانه گذار است. در این پژوهش، گرمابه به عنوان آستانه گذر در حکایت «پسر بازرگان روم و شهر خاموشان»، اثر امیر خسرو دهلوی، تحلیل شده است. نتیجه بررسی نشان می ­دهد، امیر خسرو در استفاده از فضای رازآلود گرمابه به عنوان آستانه گذر و همچنین تطبیق آن با مناسک گذر و بخش­ های سه گانه گرمابه ­های سنتی بسیار هوشمندانه و موفق عمل کرده است.

آستانه گذر, جوزف کمبل, گرمابه, مناسک گذر, نظریه سفر قهرمان