فرزانه فاضلی - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی ۱۹۳۹۵-۴۶۹۷، تهران، ایران

مهندسی پروتئین، فرایند توسعه پروتئینهای باارزش و مفید با حوزه تحقیقاتی فراوان محسوب میشود. این تحقیقات عمدتا به منظور درک فولدینگ )تاشدگی( پروتئینها وشناخت اصول طراحی پروتئین انجام شده است. مهندسی پروتئین دارای دو استراتژی کلی به نامهای طراحی منطقی پروتئین و تکامل جهت دار می باشد. در آینده، شناختجزئیتر ساختار و عملکرد پروتئین و پیشرفت در غربالگری ممکن است بتوانند تا حد زیادی توانایی مهندسی پروتئین را افزایش دهند. امروزه روشهای بسیار گوناگونی ازمهندسی پروتئین، با توجه به توسعه سریع علوم زیستی و به طور خاص، فنآوری DNA نوترکیب در دسترس هستند. در واقع مهندسی پروتئین طراحی آنزیمهای جدید یاپروتئینهایی با کارکردهای جدید و یا مطلوب است. کلاسیک ترین روش در مهندسی پروتئین، روش طراحی منطقی، جهش زایی تصادفی، تکامل هدایت شده و برزدنDNA است. همچنین کاربردهای متنوعی از مهندسی پروتئین گزارش شده است که این کاربردها طیف وسیعی از کاتالیزکننده های زیستی برای صنایع و مواد غذایی، محیط-زیست، پزشکی و نانو بیوتکنولوژی را در بر میگیرد. با پیشرفتهای تکنولوژیهای نوین فناوری DNA ، فناوریهای "omics" و امکانات غربالگری با توان عملیاتی بالا،روشهای بهبودیافته برای مهندسی پروتئین در دسترس خواهد بود که امکان تغییر آسان یا بهبود پروتئین آنزیمهای بیشتری را برای برنامه های کاربردی خاص فراهم میکند.

مهندسی پروتئین، طراحی منطقی، جهش زایی تصادفی