طیبه پهلوان - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، کارشناسی فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه تربیت معلم تهران)خوارزمی(، کارشناسی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد.

امروزه با افزایش آمار جرایم در جامعه به موازات افزایش مجازات های بیحد و حصر، بسیاری از صاحبنظران حقوقی براین باورند که شیوه های دیگری در راستای مقابله با جرم و خاصه پیشگیری از آن بایستی بکار رود. با عنایت به اینکه موعظه،توبیخ و تهدید به عنوان یکی از مراتب نهی از منکر در منابع مختلف فقهی پذیرفته شده، سوال این است که آیا می توان آنهارا به عنوان یکی از مجازات ها محسوب نموده و در کنار سایر شیوه های تعزیری برای مجرمین در نظر گرفت؟ چراکه تعزیر،مجازات و عقوبتی است که غالبا نوع و میزان آن از جانب شارع معین نشده و با توجه به مقتضیات زمان، نوع جرم و شخصیتمجرم از اختیارات حاکم می باشد. اگر پاسخ بدین سوال مثبت است، ادله و مبانی فقهی آن کدامند؟ پژوهش حاضر به روشتوصیفی تحلیلی و پس از بررسی منابع مختلف فقهی به این نتیجه دست یافت که ضمانت اجرایی مجازاتها در تعزیرات، تنهامنحصر به مجازات های بدنی نبوده، بلکه بر مبنای دلایل مختلفی همچون «قواعد التعزیر فی کل معصیه»، «التعزیر بما یراه الحاکم»، «التعزیر دون الحد» و ... حاکم اسلامی میتواند به شیوه هایی چون موعظه، توبیخ و تهدید، در تعزیرات توسل جسته و از آنها در مجازات مجرمین بهره جوید.

تعزیر، موعظه، توبیخ، تهدید، فقه