تحلیل دیدگاه شهید اول پیرامون احکام حکومتی و ضوابط و معیارهای آن

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، دوره: 5، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_JOU-5-5_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 214
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه یاری

دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن وحدیث، دانشگاه قم، قم، ایران

سعیده غروی

دانشیار گروه علوم قران و حدیت، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

احکام حکومتی در خلال بررسی­های فقیهان، در سه مرحله تطور داشته است.بدین سان که شیخ مفید و شیخ طوسی آن را در فقه بنا نهاده و شهید اول در آن تحول ایجاد کرد و در سایه نظریات فقهای عصر صفوی رابطه آن با مصلحت مشخص شد و امام خمینی طرح جامعی درباره آن نمایاند. پژوهش حاضر در صدد است با اتخاذ روش تفسیری- کیفی، به بررسی و تحلیل نظریات شهید اول در مورد احکام حکومتی بپردازد. بررسی­ها نشان داد شهید اول علاوه بر مطرح نمودن موضوعات فقهی در حوزه مصلحت نظیر فقیهان قبل از خود و پیرایش دیدگاه ایشان از اختلاط با نظریات اهل سنت، ابعادی دیگر از این موضوع را در قالب قاعده­های فقهی مورد بررسی قرار داد و از این رهگذر به آن­ها حالت کلی و عام بخشید و برای اولین بار مصلحت راذیل عنوانی مستقل مطرح نمود. وی گام­های نوینی در راه بازشناسی مفهوم مصلحت و تقسیم آن به اقسام مختلف برداشت و ارتباط آن­ها را با احکام حکومتی در قالب قاعده­های فقهی بیان نمود و مصلحت را به عنوان مبنا و ضابطه احکام حکومتی دانست و بر مراعات نمودن اهم و مهم و اجرای اخکام شرعی هم تاکید داشته و نیز برای اولین بار مقاصد شرع را به حفظ نفس، دین، عقل، نسل و مال تقسیم نموده و مصلحت را از زاویه دیگری دارای سه نوع ضروری، حاجی و کمالی دانست.

کلیدواژه ها

شهید اول, حکم حکومتی, ضوابط, معیارها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.