نقش نظامیان در تحولات خلافت عباسی (۳۰۰-۳۳۰ه.ق) بر اساس رویکرد پاتریمونیال وبر (مطالعه ی موردی سه گروه مصافیان، ساجیان و حجریان)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های علوم تاریخی، دوره: 14، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JHSS-14-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 130
نویسندگان
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران
دانشگاه تهران، گروه تاریخ
چکیده
این پژوهش در صدد است تا نقش سه گروه نظامی مصافیان، ساجیان و حجریان در رخداد های خلافت عباسی طی سال های ۳۰۰ تا ۳۳۰ه.ق بر اساس رویکرد پاتریمونیال وبر را بررسی نماید و به چگونگی ورود سه گروه مذکور به دستگاه خلافت و نقش آن ها در حفظ یا اضمحلال قدرت خلفا و علل هواداری یا سرکشی ایشان از خلفا، پاسخ دهد.با تاسیس دولت عباسی، بر خلاف عصر اموی که ساختار نظامی، جنبه ی عشیرتی داشت و بر ارتش شامی متکی بود، این نهاد تاثیر گذار، بر گروه های موسوم به «ابناء»، «موالی» و «زواقیل»، تکیه داشت. در آغاز قرن چهارم هجری، گروه های نظامی دون پایه در رویدادهای مربوط به نهاد خلافت، نقش تعیین کننده ای ایفا نمودند که سه گروه «مصافیه»، «ساجیه» و «حجریه» از بقیه برجسته تر بودند و نقش آن ها در دوران خلافت المقتدر، القاهر و الراضی بسیار مشهود است. نتایج این نوشتار، حاکی از آن است که سه گروه مذکور، بنا به منافع مالی، رویکردهای متفاوتی در برهه های مختلف اتخاذ می کردند. آن ها گاه به هواداری از خلیفه می پرداختند و گاه با دشمنان وی همکاری می نمودند؛ از طرفی وابستگی بیش از حد خلفا به این گروه های نظامی، از یک سو سبب اعطای املاک و دیگر امتیازات به آن ها و از سوی دیگر باعث تشتت و چندپارگی قلمروی اسلامی گردید.کلیدواژه ها
خلافت عباسی, نظامیان, مصافیان, ساجیان, حجریاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.