بررسی تطبیقی ضابطه قابلیت اعاده دادرسی آرای مدنی با تاکید به قاعده اعتبار امر قضاوت شده (نقدی بر ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، دوره: 22، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_IHCS-22-6_015
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 490
نویسندگان
استادیار حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد
چکیده
غالب نظامهای حقوقی مانند فرانسه، ضابطه «اعتبار امر قضاوتشده» را برای تعیین قابلیت اعاده دادرسی آرای مدنی برگزیدهاند. اما در ایران، ضابطه اعادهدادرسی، «قطعیت احکام» است. طبق بررسیها «اعتبار امر قضاوتشده»، همسو با مبنای اعادهدادرسی یعنی تامین عدالت قضایی، ضابطهی جامعی است که کلیه تصمیمات مراجع قضایی دادگستری، غیردادگستری و داوری را که به دلیل «اعتبار امر قضاوتشده» قابلیت استماع مجدد ندارند قابل اعادهدادرسی میداند. ولی در حقوق ایران با بیان یک مصداق جزئی در تعیین آرای قابل اعاده، بسیاری از تصمیمات محاکم مانند «قرارهای نهایی صادره در صورت وجود مانع دائمی برای طرح مجدد دعوا»، «قرار سقوط دعوا»، «آرای داوری» و «گزارش اصلاحی»، در عین برخورداری از اعتبار امر قضاوتشده، به دلیل عدم اطلاق عنوان «حکم» بر آنها، قابل اعادهدادرسی نیستند. حال آنکه تامین عدالت قضایی اقتضا دارد این تصمیمات نیز قابل اعاده باشند. لذا در راستای اتخاذ یک ضابطهی جامع و منضبط در تعیین قلمرو آرای قابل اعاده، همراستا با غالب نظامهای حقوقی، اصلاح ماده ۴۲۶ ق.آ.د.م و شناسایی ضابطه «اعتبار امر قضاوتشده» به عنوان ضابطهی اعادهدادرسی آرای مدنی ضروری می نماید.کلیدواژه ها
اعاده دادرسی, آرای مدنی, قطعیت احکام, اعتبار امر قضاوتشده, ماده ۴۲۶ ق.آ.د.ماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.