بازخوانی نگاه سلفیان به اجتهاد و تقلید

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 92

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JORR-17-2_005

تاریخ نمایه سازی: 29 شهریور 1401

چکیده مقاله:

در قرون اولیه اسلامی باب اجتهاد باز بود، اما رفته رفته باب اجتهاد انسداد یافت و اجتهاد در چارچوب چهار مذهب فقهی الزامی شد. در این میان افرادی مثل ابن تیمیه به این رویکرد انتقاد کردند و باب اجتهاد را مفتوح دانستند. از سده دوازدهم و به پیروی از ابن تیمیه، جریان های سلفی، انفتاح باب اجتهاد را مطرح کردند و امروزه وهابیان، اخوان المسلمین و سلفیان جهادی به انفتاح باب اجتهاد معتقدند، اما میان این گروه ها اختلافات فراوانی در موضوعات اجتهاد و تقلید وجود دارد. بیشتر علمای وهابی از اینکه خود را مجتهد مطلق بدانند، دوری می کنند و بیشتر خود را مجتهد منتسب به فقه احمدبن حنبل می دانند و در این زمینه نظریه تمذهب را مطرح کرده اند که مورد انتقاد ناصرالدین البانی قرار گرفته است. وی معتقد است علمای وهابی باید به سمت اجتهاد مطلق بروند. بزرگان اخوان المسلمین مثل سید سابق و یوسف قرضاوی خود را مجتهد مطلق دانسته، اما تقلید یا اتباع از دیگر مذاهب را جایز می دانند. نویسندگان سلفیه جهادی نیز خود را مجتهد مطلق می دانند و بر همین اساس به تکفیر دیگران می پردازند. این مقاله به صورت کتابخانه ای و با روش توصیفی_تحلیلی به بررسی اجتهاد و تقلید در نگاه سلفیان می پردازد و اختلافات بزرگان سلفی در این زمینه را بررسی می کند و در انتها به برخی از پیامدهای این دیدگاه اشاراتی دارد.

نویسندگان

مجتبی محیطی

دانشجوی دکتری (سطح ۴)، موسسه دارالاعلام لمدرسه اهل البیت، حوزه علمیه قم، قم، ایران

مهدی فرمانیان

دانشیار، دانشکده مذاهب اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن باز، عبدالعزیز (۱۴۲۸ق). مجموع فتاوی، تحقیق: محمد بن سعد ...
  • ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم (۱۴۰۸ق). الفتاوی الکبری، تحقیق: محمد ...
  • (۱۴۱۶ق). مجموع الفتاوی، تحقیق: عبد الرحمن بن محمد بن قاسم، ...
  • ابن عثیمین، محمد بن صالح (۱۴۲۲ق). الشرح الممتع علی زاد ...
  • (۱۴۱۳ق). مجموع فتاوی و رسائل فضیله الشیخ محمد بن صالح ...
  • ابن فارس، احمد (۱۴۰۴ق). مقاییس اللغه، چ اول، قم: مکتب ...
  • ابن قیم جوزیه، محمد (۱۴۱۱). اعلام الموقعین عن رب العالمین، ...
  • آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن (۱۴۰۱ق). توضیح الرشاد فی تاریخ حصر ...
  • انصاری، مرتضی (۱۴۱۰ق). المکاسب، المحشی، شارح: سید محمد کلانتر، چ ...
  • البانی، محمد ناصر الدین ( بی تا[د]). الاجتهاد والافتاء، سایت ...
  • (بی تا[ج]). فتاوی العلامه محمد ناصر الدین، سایت ملتقی اهل ...
  • (۱۴۱۲ق). سلسله الاحادیث الضعیفه والموضوعه واثرها السیئ فی الامه، چ ...
  • (بی تا[الف]). دروس للشیخ محمد ناصرالدین البانی، بی جا: بی ...
  • (بی تا[ب]). تفریغ سلسله الهدی و النور، قابل دسترس در: ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد (۱۴۰۴ق). الصحاح تاج اللغه، تحقیق: عطار، ...
  • الحصین، خالدبن ابراهیم بن محمد (۱۴۳۳ق). «معالم فی فقه ابن ...
  • خمینی، سید روح الله موسوی ( ۱۴۲۴ق). توضیح المسائل (محشی ...
  • دهلوی، شاه ولی الله (بی تا[الف]). عقد الجید فی احکام ...
  • (۱۴۰۴ق). الانصاف فی بیان سبب الاختلاف، تحقیق: عبدالفتاح ابوغده، بیروت: ...
  • الریسونی، احمد (بی تا). اجتهاد نص واقع مصلحت، ترجمه سعید ...
  • ژیل کوپل (۱۳۸۲). پیامبر و فرعون، ترجمه حمید احمدی، چ ...
  • السبیعی، شافی بن مذکر جمعور القریشی (۱۴۲۶ق). منهج الشیخ عبدالعزیز ...
  • سید سابق (۱۹۹۷). فقه السنه، چ سوم، بیروت، لبنان: دارالکتاب ...
  • شثری، سعد بن ناصر (۱۴۱۶ق). التقلید احکامه و انواعه، چ ...
  • شوکانی، محمد بن علی (۱۴۱۹ق). ارشاد الفحول الی تحقیق الحق ...
  • صنعانی، محمد بن اسماعیل (۱۴۰۵ق). ارشاد النقاد الی تیسیر الاجتهاد، ...
  • طرطوسی، ابوبصیر (بی تا[الف]). مجموع فتاوی، انتشارات سایت طرطوسی، قابل ...
  • عبدالطیف آل شیخ، محمد بن ابراهیم (۱۳۹۹). فتاوی و رسائل ...
  • علماء نجد الاعلام (۱۴۱۷ق). الدرر السنیه فی الاجوبه النجدیه، محقق: ...
  • غزالی، محمد (۲۰۰۷). مائه سوال عن الاسلام، چ ششم، مصر: ...
  • فاضل نراقی (۱۳۸۸). عوائد الایام فی بیان قواعد الاحکام، قم: ...
  • القرشی، عبدالقادر بن محمد بن نصر الله، ابو محمد (بی ...
  • قرضاوی، یوسف (۱۳۹۴). دیدگاه های فقهی معاصر، ترجمه احمد نعمتی، ...
  • قرضاوی، یوسف (۱۴۲۱). فتاوی معاصره، مکتب الاسلامی، چ اول، بیروت، ...
  • قرضاوی، یوسف (۲۰۰۲). الصحوه الاسلامیه من المراهقه الی الرشد، چ ...
  • کاشف الغطاء، علی بن محمدرضا (۱۳۹۳ق). ادوار علم الفقه و ...
  • References۱. Ibn Baz, Abd al-Aziz (۲۰۰۷). Majmu' Fatawa, Edited by: ...
  • نمایش کامل مراجع