محمود قیوم زاده - استاد حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ساوه، ایران
احسان مظفری - دانشجوی مقطع دکتری حقوق، حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ساوه، ایران

اگرچه قضاوت تحکیمی قدمتی به بلندای تاریخ بشریت دارد، بخش اعظمی از آنچه امروزه با عنوان نهاد قاضی تحکیم در متون اسلامی می شناسیم، برایند اجتهاد فقهای اسلامی و بسترسازی این نهاد در ادوار فقهی است. با وجود همانندی و تفاوت، نسبت میان این نهاد در فقه اسلامی و نهاد داوری در حقوق موضوعه کنونی را باید تداوم قدیم در جدید دانست، چراکه ویژگی ها و عناصر شاخص داوری امروزی که از جمله آن می توان به تراضی طرفین در رجوع به داوری و همچنین صدور رای براساس موازین انصاف و عدالت اشاره کرد، در قضاوت تحکیمی نیز وجود داشته است. اما موضوع قلمرو نظارت حاکم بر امر داوری، از مواردی است که حدود و ثغور آن در گذشته با آنچه امروزه وجود دارد، دارای اختلاف های اساسی است که بارزترین دلیل آن نبود پدیده دولت مدرن و نهاد دادگستری امروزی است که یکی از وظایف خود را نظارت بر فرایند داوری از وجه سلبی و ایجابی می داند.

اعتبار رای, داوری, صلاحیت, قاضی تحکیم, نظارت