رقیه شالبافیان - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
سونا زارع - مرکز تحقیقات پوست و سلول های بنیادی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
رحیم احمدی - گروه بیولوژی، کالج بین المللی اویسینا، بوداپست، مجارستان
ساناز صحرایی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
مریم حسن نسب - مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی پزشکی، واحد اشکذر، دانشگاه آزاد اسلامی، اشکذر، یزد، ایران

مقدمه و هدف: داربست های کلاژنی یکی از داربست های مناسب جهت لود شدن سلول های بنیادی می باشند، اما میزان زنده مانی سلولهای فیبروبلاست لود شده بر روی داربستهای کلاژنی از مسایل مهم می باشد. بر این اساس مطالعه حاضر به بررسی میزان زنده مانی سلولهای فیبروبلاست لود شده بر  داربست کلاژنی پرداخته است.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی، نمونه پوست انسان طی عمل جراحی ختنه از نوزادان دریافت  شد و کلاژن گاوی به صورت آماده تهیه شد. سلول های فیبروبلاست پس از جدا شدن از قطعات بافتی به وسیله لام هموسیتومتر شمارش شدند. زنده مانی سلول ها با استفاده از روش های فلوسایتومتری بررسی شدند. به منظور بررسی هویت سلول های فیبروبلاست از مارکر ویمنتین استفاده شد. سلول های فیبروبلاست بر روی هیدروژل کشت شدند. به منظور بررسی اثر سیتوتوکسیک هیدروژل بر سلول ها از روش MTT استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تی تست مستقل آنالیز شدند.نتایج: زنده مانی سلول های فیبروبلاست جدا شده از پوست ختنه گاه در اولین روز پس از جدا سازی برابر ۸۹ درصد بود.  نتایج حاصل از بررسی ایمنوسیتوشیمی هویت سلول های فیبروبلاست را تایید کرد. نتایج MTT نشان دادند که هیدروژل کلاژن اثر سمیت معناداری بر سلول های فیبروبلاست لود شده نداشت. نتایج بررسی میکروسکوپی فلورسنت نشانگر آن بود که زنده مانی سلول های لود شده بر هیدروژل برابر ۹۶ درصد بود.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان دادند که داربست های کلاژنی جهت لود کردن سلول های فیبروبلاست جدا شده از پوست ختنه گاه مناسب بوده و می توانند در مهندسی بافت و انتقال سلول های فیبروبلاست به نواحی آسیب دیده کاربرد داشته باشند.

پوست ختنه گاه, سلول های فیبروبلاست, داربست کلاژنی, زنده مانی